در سالهای اخیر، تعداد افرادی که از مکملهای ملاتونین استفاده میکنند به میزان قابلتوجهی افزایش یافته است. با افزایش محبوبیت این مکمل، والدین و مراقبین ممکن است تعجب کنند که آیا استفاده از ملاتونین برای فرزندانشان بیخطر است و اگر چنین است، چگونه دوز مناسب را تعیین کنند. وقتی صحبت از ملاتونین میشود، خطرات جدی برای والدین و مراقبان وجود دارد که باید در نظر بگیرند. قبل از دادن ملاتونین به کودک، مهم است که برای راهنمایی بیشتر در مورد استفاده و دوز ملاتونین با پزشک مشورت کنید. در این مقاله ما نگاهی دقیقتر به دوز بالقوه و ایمنی ملاتونین برای کودکان و نوجوانان و همچنین سایر اقداماتی که میتواند به خواب بهتر کودکان کمک کند، میاندازیم.
ملاتونین: کاربرد، روش مصرف و عوارض جانبی
آیا ملاتونین برای کودکان بیخطر است؟
در حال حاضر، تحقیقات کافی برای درک کامل ایمنی کلی ملاتونین برای کودکان یا نوجوانان انجام نشده است. دستورالعملهای استفاده از ملاتونین در کودکان بر استفاده از آن برای اختلالات خواب تشخیص داده شده و در کودکان مبتلا به شرایط پزشکی خاص، مانند اختلال طیف اوتیسم و اختلال کمبود توجه/بیشفعالی تمرکز دارد. در حال حاضر، اطلاعات محدودی در مورداستفاده از ملاتونین برای کودکان بدون این شرایط وجود دارد.
کارشناسان پیشنهاد میکنند هنگام تصمیمگیری در مورد دادن ملاتونین به کودک یا نوجوان، حتما با متخصص اطفال مشورت کنید. بهطور خاص، متخصصان پزشکی تأکید میکنند که ملاتونین نباید بهعنوان راهی برای فشار آوردن یا وادارکردن کودک به خواب استفاده شود، بلکه باید فقط به کودکانی که نیاز پزشکی آنها تایید شده و تحتنظر پزشک است داده شود.
چه مقدار ملاتونین برای کودکم لازم است؟
قبل از دادن ملاتونین به کودک خود، برای تعیین دوز با پزشک مشورت کنید. توصیهها دوز ملاتونین را بسته به نوع مشکل خواب و سن تعیین میکنند. پزشکان ممکن است ملاتونین را برای بیخوابی در زمان شروع خواب تجویز کنند که به خواب رفتن را دشوار میکند. برای این تشخیص، پزشکان اغلب از سطوح دوز زیر استفاده میکنند:
سن کودک |
دوز مناسب ملاتونین |
کودکان پیشدبستانی (5 سال) |
1 تا 2 میلیگرم |
کودکان در سن مدرسه (6 تا 12 سال) |
1 تا 3 میلیگرم |
نوجوانان (13 تا 18 سال) |
1 تا 5 میلیگرم |
بااینحال، در همه موارد، متخصصان توصیه میکنند همیشه با کمترین دوز ملاتونین در دسترس شروع کنید، سپس فقط در صورت لزوم مقدار آن را افزایش دهید. والدین و مراقبان باید از قطع یا تقسیم مکملها برای کاهش دوز اجتناب کنند، زیرا این امر میتواند منجر به ایجاد دوز ناسازگار شود. والدین و مراقبان باید اقدامات ایمنی بیشتری را انجام دهند، ملاتونین را از دسترس کودکان دورنگه دارند تا از بلع تصادفی یا مصرف بیش از حد آن جلوگیری شود.
عوارض ملاتونین برای کودکان
هنگام شروع هر ویتامین، مکمل یا داروی جدید، مهم است که مصرف آن را با پزشک در میان بگذارید و از قبل خطرات آن را بسنجید. اگرچه مطالعات بیشتری برای ارزیابی خطرات مصرف طولانیمدت ملاتونین نیاز دارد، عوارض جانبی گزارششده در کودکان و نوجوانان عبارتاند از:
- تحریک
- سرگیجه
- خوابآلودگی
- خستگی
- سردرد
- افزایش شبادراری
- نوسانات خلقی
ازآنجاکه ملاتونین یک هورمون است، برخی از متخصصان بهداشت پیشنهاد کردهاند که مصرف آن بهعنوان یک مکمل میتواند در رشد کودک اختلال ایجاد کند. ملاتونین همچنین ممکن است با گیاهان دیگر، مکملها و برخی داروها تداخل داشته باشد. پزشک کودک باید قبل از شروع ملاتونین از مکملها یا داروهایی که کودک در حال حاضر مصرف میکند آگاه باشد.
جایگزینهای ملاتونین برای کودکان
به غیر از ملاتونین، پزشکان ممکن است داروها یا مکملهای دیگری را برای کمک به کودک با مشکلات مربوط به خواب توصیه کنند. برخی از این موارد نیاز به نسخه دارند. سایرین را میتوان بدون نسخه خریداری کرد، اما همچنان باید فقط با راهنمایی پزشک استفاده شوند.
- آنتیهیستامینها:
آنتیهیستامینهای بدون نسخه که علائم آلرژی را تسکین میدهند نیز میتوانند باعث خوابآلودگی شوند. اگرچه آنتیهیستامینها بدون نسخه در دسترس هستند، اما خطرات جدی دارند و باید تحت راهنمایی یک متخصص اطفال استفاده شوند.
- سنبلالطیب:
سنبلالطیب گیاهی است که بهعنوان خوابآور و مکمل غذایی به بازار عرضه میشود. شواهد در مورد اثربخشی سنبلالطیب در درمان بیخوابی متفاوت است، اما مطالعات عوارض جانبی کمی را گزارش میکنند. کودکان زیر 3 سال نباید سنبل الطیب مصرف کنند.
- داروهای تجویزی:
در برخی موارد، پزشکان ممکن است داروهایی را تجویز کنند که معمولاً برای درمان مشکلات خواب در بزرگسالان استفاده میشود.
توجه داشته باشید که متخصصان از مصرف ملاتونین در ترکیب با سایر داروهای خواب احتیاط میکنند. آنها میتوانند یک اثر افزایشی در بدن داشته باشند، باعث خوابآلودگی یا احساس آرامش شوند و ممکن است به روشهای دیگری که میتواند خطرناک باشد، تعامل داشته باشند. هرکسی که قصد دارد به کودک یا نوجوان محصولی برای کمک به خواب بدهد، باید با پزشک متخصص اطفال صحبت کند. هر موقعیتی منحصربهفرد است و چیزی که برای یک کودک مؤثر است ممکن است برای دیگری مفید نباشد.
نکات خواب برای کودکان
مشکلات هنگام خواب در کودکان نسبتاً رایج است و معمولاً به استراتژیهای رفتاری پاسخ خوبی میدهند. قبل از شروع ملاتونین، برای مبارزه با مشکلات خواب، روالهای جدید و سایر تغییرات رفتاری را امتحان کنید. استراتژیهای خواب متنوعی وجود دارد که میتواند به خواب بهتر کودک کمک کند.
- یک روال قبل از خواب را دنبال کنید:
روالها به کودکان کمک میکنند خواب خود را بهبود بخشند. اجزای یک روال شبانه ممکن است شامل حمام آب گرم، تعویض لباسخواب، مسواکزدن، خاموشکردن نورهای روشن و خواندن داستان قبل از خواب باشد.
- ساعات خواب ثابتی را تنظیم کنید:
ساعت خواب کودکان را هرروز یکسان نگه دارید، حتی در آخر هفتهها. این ثبات برنامه خواب کودک را تقویت میکند.
- نمایشگرها را از اتاقخواب دور نگه دارید:
دستگاههای الکترونیکی که نور آبی ساطع میکنند میتوانند ترشح ملاتونین طبیعی را در بدن به تأخیر بیندازند. استفاده از گوشیهای هوشمند، رایانهها، تلویزیونها و دستگاههای بازی درست قبل از خواب میتواند به مغز هشدار دهد که هوشیار و بیدار بماند. توصیه میشود حداقل دو ساعت قبل از خواب از استفاده از نمایشگرها خودداری کنید.
- فرصتهایی برای ورزش فراهم کنید:
فعالیت بدنی روزانه احتمال خستگی بچهها را در زمان خواب افزایش میدهد. هنگامی که کودکان و نوجوانان در طول روز بدن خود را حرکت نمیدهند، ممکن است هنگام خواب احساس خوابآلودگی نکنند.
- مراقب غذا و نوشیدنی باشید:
خوردن یک وعدهغذایی سنگین قبل از خواب یا نوشیدن نوشیدنیهای حاوی کافئین میتواند خواب راحت شبانه را سختتر کند.
- فضایی مناسب برای خواب ایجاد کنید:
مطمئن شوید که اتاقخواب کودکتان عاری از نور و صدا باشد و اتاق را در دمایی مناسب نگه دارید.
منابع
Owens, J. A. (2023, January 3). Pharmacotherapy for insomnia in children and adolescents: A rational approach. In R. D. Chervin (Ed.). UpToDate., Retrieved March 29, 2023, from
Skrzelowski, M., Brookhaus, A., Shea, L. A., & Berlau, D. J. (2021). Melatonin use in pediatrics: Evaluating the discrepancy in evidence based on country and regulations regarding production. The Journal of Pediatric Pharmacology and Therapeutics, 26(1), 4–20
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33424495/
سوالات متداول
۱- آیا بهطور قطع ملاتونین برای کودکان مفید است؟
- تحقیقات بیشتری برای تعیین ایمنی ملاتونین برای کودکان موردنیاز است.
۲- آیا والدین میتوانند دوز ملاتونین را خودشان تعیین کنند؟
- دوز ملاتونین برای کودکان باید توسط پزشک متخصص و با درنظرگرفتن سن، وزن و نوع مشکل خواب کودک تعیین شود.
۳- آیا درمان ملاتونین برای کودکان با دوز زیاد شروع میشود؟
- پزشکان ممکن است توصیه کنند که با کمترین دوز ممکن شروع شود و فقط در صورت نیاز دوز را افزایش دهند.