سطح پایین هورمون پروژسترون میتواند مشکلات خواب، از جمله بی‌خوابی، آپنه خواب و تعریق شبانه را ایجاد کند. این مسئله به‌ویژه در افرادی که به سن یائسگی رسیدهاند شایع است، زیرا سطح پروژسترون کاهش می‌یابد. هرچند که مکمل پروژسترون به عنوان درمان اصلی برای مشکلات خواب استفاده نمیشود، اما ممکن است برای برخی از افرادی که تغییرات هورمونی را تجربه می‌کنند، مفید باشد. ادامه این مقاله با موضوع پروژسترون برای خواب را از دست ندهید.
پروژسترون چیست؟
پروژسترون یک هورمون جنسی طبیعی است که نقش مهمی در چرخه قاعدگی ایفا می‌کند و به حفظ رحم در دوران بارداری کمک می‌کند. پزشکان ممکن است پروژسترون را به‌صورت طبیعی یا مصنوعی برای اهداف مختلف تجویز کنند.
درمان هورمونی یائسگی
برخی افراد قرص‌های پروژسترون را به عنوان بخشی از درمان هورمونی یائسگی دریافت می‌کنند که قبلاً به عنوان “درمان جایگزینی هورمون” شناخته می‌شد. این روش برای کاهش علائم یائسگی مانند گرگرفتگی و تعریق شبانه تجویز میشود.
پیشگیری از بارداری
از آنجا که پروژسترون میتواند از تخمک‌گذاری جلوگیری کند، به‌تنهایی یا در ترکیب با سایر هورمون‌ها در قرص‌های ضدبارداری، تزریق‌ها، حلقه‌ها و دستگاه‌های داخل رحمی (IUD) استفاده میشود.
درمان‌های باروری
پروژسترون در درمان‌های باروری نیز استفاده میشود و گاهی برای افرادی که در سن باروری هستند اما عادت ماهانه‌شان متوقف شده، تجویز میشود تا چرخه قاعدگی را دوباره شروع کنند.
مراقبت‌های جنسیتی
گاهی اوقات از پروژسترون برای سرکوب تولید تستوسترون در زنان ترنس استفاده میشود، اما بهطور معمول به عنوان بهترین گزینه برای سرکوب هورمون‌های جنسی مردانه در نظر گرفته نمیشود و ممکن است خطرات غیرضروری ایجاد کند.
در کمتر از 30 ثانیه سلامت خوابتو بسنج!
علائم پروژسترون پایین چیست؟
در سال‌های منتهی به یائسگی، بدن بهطور طبیعی تولید پروژسترون را کاهش می‌دهد و پس از قطع شدن دورههای قاعدگی، سطح پروژسترون پایین باقی می‌ماند. کاهش پروژسترون یکی از چندین تغییر هورمونی است که به علائم یائسگی منجر میشود، که شامل موارد زیر است:
- گرگرفتگی و تعریق شبانه
- سرخی پوست
- نوسانات خلقی
- کاهش میل جنسی
علاوه بر این، پروژسترون پایین میتواند بهطور مستقیم و غیرمستقیم به مشکلات خواب که در دوران و پس از یائسگی شایع هستند کمک کند. این مشکلات شامل بی‌خوابی، اختلال خواب که به سختی در به خواب رفتن و ادامه خواب منجر میشود، و اختلالات تنفسی در خواب مانند آپنه خواب است.
تاثیر پروژسترون بر کیفیت خواب چگونه است؟
تحقیقات نشان می‌دهد که پروژسترون برای خواب در برخی گروه‌ها، مانند افراد پس از یائسگی و افراد مبتلا به آپنه خواب، اثرات مفیدی بر خواب دارد. کارشناسان چندین توضیح برای این مسئله ارائه کرده‌اند که شامل موارد زیر است:
کاهش علائم یائسگی:
پروژسترون میتواند علائم یائسگی را کاهش دهد و به این ترتیب به بهبود کیفیت خواب کمک کند.
افزایش خواب‌آلودگی و کاهش اضطراب:
پروژسترون ممکن است خواب‌آلودگی را افزایش داده و اضطراب را کاهش دهد، که هردو میتوانند به بهبود خواب کمک کنند.
افزایش تنفس:
به نظر می‌رسد پروژسترون تمایل به تنفس را افزایش می‌دهد که ممکن است به کاهش علائم آپنه خواب کمک کند.
چه کسانی باید مصرف پروژسترون برای خواب را در نظر بگیرند؟
پروژسترون در حال حاضر صرفاً برای بهبود خواب تجویز نمیشود. با این حال، افرادی که مشکلات خواب دارند و همچنین علائم یا شرایطی دارند که به طور معمول با پروژسترون درمان میشود، باید با پزشک خود مشورت کنند تا ببینند آیا پروژسترون انتخاب مناسبی برای آن‌ها است یا خیر، از جمله:
- افرادی که به سن یائسگی رسیدهاند و عمل هیسترکتومی نداشتهاند
- افرادی که به دنبال پیشگیری از بارداری با روشهای هورمونی هستند
- افرادی با دورههای قاعدگی نامنظم
“یائسگی میتواند علائم ناخوشایند بسیاری مانند تعریق شبانه ایجاد کند که میتواند مانع یک خواب شبانه‌ی خوب شود. برای برخی بیماران، درمان علائم یائسگی با داروهایی مانند پروژسترون میتواند به خواب راحت در طول شب کمک کند.”
دکتر داستین کاتلیر، پزشک خواب
مشورت با پزشک درباره پروژسترون برای خواب
اگر فکر می‌کنید تغییرات هورمونی باعث مشکلات خواب شما می‌شوند، درباره‌ی گزینه‌های درمانی مختلف از جمله پروژسترون با پزشک خود صحبت کنید. برای فهمیدن اینکه آیا پروژسترون گزینه‌ی مناسبی برای شما است، پزشک ممکن است در مورد موارد زیر از شما بپرسد:
- ویتامین‌ها، مکمل‌ها یا داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید
- سوابق شخصی یا خانوادگی ابتلا به سرطان‌های دستگاه تناسلی یا سینه
- وضعیت بارداری، برنامه‌ریزی برای بارداری یا شیردهی
- تجربه سقط جنین یا داشتن قاعدگی‌های نامنظم، سنگین یا بسیار دردناک
- قصد انجام هرگونه جراحی در هنگام مصرف پروژسترون
با پزشک خود در مورد عوارض جانبی احتمالی پروژسترون مانند تحریک‌پذیری، خستگی، سرگیجه، نفخ و حساسیت سینه‌ها صحبت کنید.
اطلاعات کامل‌تر درباره پروژسترون برای خواب
| موضوع | توضیحات |
|---|---|
| مکانیسم عمل پروژسترون و خواب آرام | پروژسترون با اتصال به گیرنده‌های گابا (GABA) در مغز، موجب آرامش و کاهش استرس میشود که به خواب‌آلودگی کمک می‌کند. |
| بهترین زمان مصرف | توصیه میشود پروژسترون را عصر یا پیش از خواب مصرف کنید تا از اثرات آرامش‌بخش آن برای بهبود خواب بهره‌مند شوید. |
| فرم‌های مصرف پروژسترون | پروژسترون به‌صورت قرص، کرم موضعی و کپسول خوراکی در دسترس است که انتخاب هر فرم باید با توصیه پزشک انجام شود. |
| تأثیر بر کیفیت خواب | مطالعات نشان می‌دهند که پروژسترون به بهبود کیفیت خواب عمیق (NREM) و کاهش بیداری‌های شبانه کمک می‌کند. |
| تداخل با داروهای دیگر | پروژسترون میتواند با داروهای ضداضطراب، خواب‌آورها و برخی داروهای ضدافسردگی تداخل داشته باشد. مشورت با پزشک ضروری است. |
| پروژسترون و هورمون ملاتونین | استفاده همزمان از پروژسترون و ملاتونین میتواند تأثیرات بهتری بر بهبود خواب داشته باشد، اما حتماً باید با نظر پزشک باشد. |
| مصرف پروژسترون در افراد جوان‌تر | برخی از پزشکان به افرادی که دچار اختلالات خواب ناشی از استرس یا بی‌خوابی خفیف هستند، پروژسترون کم‌دوز پیشنهاد می‌کنند. |
| عوامل غذایی مؤثر بر پروژسترون | مصرف غذاهای حاوی ویتامین B6، منیزیم و روی میتواند به بهبود تولید پروژسترون طبیعی در بدن کمک کند. |
| موارد منع مصرف | افرادی با مشکلات کبدی، بارداری، یا افرادی که تحت شیمی‌درمانی هستند، باید از مصرف پروژسترون پرهیز کنند. |
| نقش پروژسترون در تنظیم دمای بدن | پروژسترون میتواند به تنظیم دمای بدن در طول شب کمک کند که برای افرادی که به تعریق شبانه دچار هستند مفید است. |
در کمتر از 30 ثانیه سلامت خوابتو بسنج!
منابع
Cable J. & Grider M. ( 2023 May). Physiology, Progesterone. StatPearls., Retrieved September 22, 2023, from
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK558960/
A.D.A.M Medical Encyclopedia. (2019 December). Hormone Replacement Therapy. MedlinePlus., Retrieved September 22, 2023, from
https://medlineplus.gov/hormonereplacementtherapy.html
A.D.A.M Medical Encyclopedia. (2023 March). Progesterone Vaginal. MedlinePlus., Retrieved September 23, 2023, from
https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a623013.html
سوالات متداول
۱. آیا پروژسترون میتواند به بهبود خواب کمک کند؟
بله، پروژسترون به طور خاص برای برخی افراد مانند کسانی که یائسگی را تجربه می‌کنند یا به آپنه خواب مبتلا هستند، اثرات مفیدی بر خواب دارد. این هورمون میتواند علائم یائسگی مانند گرگرفتگی و تعریق شبانه را کاهش دهد و ممکن است خواب‌آلودگی و کاهش اضطراب را بهبود بخشد، که این عوامل به داشتن خواب بهتر کمک می‌کنند.
۲. آیا پروژسترون بهعنوان درمان خواب تجویز میشود؟
پروژسترون بهطور خاص برای درمان خواب تجویز نمیشود. اما برای افرادی که علائم یائسگی یا دیگر مشکلات مرتبط دارند که میتوانند با پروژسترون بهبود یابند، این هورمون میتواند بهطور غیرمستقیم کیفیت خواب را بهبود دهد.
۳. چه کسانی باید مصرف پروژسترون را برای خواب در نظر بگیرند؟
افرادی که به سن یائسگی رسیدهاند و هیسترکتومی نداشتهاند، یا افرادی که به دنبال پیشگیری از بارداری با روشهای هورمونی هستند و همچنین افرادی با دورههای قاعدگی نامنظم میتوانند مصرف پروژسترون را با مشورت پزشک خود برای بهبود خواب در نظر بگیرند.