تیروئید یک غده کوچک پروانه‌ای شکل است که در جلوی گردن شما قرار دارد. دو هورمون تیروکسین و تری یدوتیرونین تولید می‌کند که نحوه استفاده بدن از انرژی را تنظیم می‌کند. این هورمون‌ها بر اکثر اندام‌ها تأثیر می‌گذارند و برای طیف وسیعی از فرآیندهای فیزیولوژیکی مانند تنفس و ضربان قلب، هضم و دمای بدن حیاتی هستند. سوالی که پیش می‌آید این است که بین تیروئید و اختلالات خواب چه ارتباطاتی وجود دارد؟
تعداد زیاد یا ناکافی این هورمون‌ها می‌تواند اثرات نامطلوبی داشته باشد، بنابراین فعالیت متعادل تیروئید برای حفظ سلامت مناسب مورد نیاز است. مشکلات تیروئید می‌تواند منجر به اختلالات خواب نیز شود. شرایط غیرنرمال تیروئیدی مانند کم‌کاری تیروئید (کم‌کاری) و پرکاری تیروئید (پرکاری) از عوامل خطر برای برخی اختلالات خواب در نظر گرفته می‌شوند.
جدیدترین مقالات را در وبلاگ رسکـِر بخوانید: چربی‌سوزی در خواب | واقعیت یا افسانه؟
چه چیزی باعث بیماری تیروئید می‌شود؟
براساس منابع نقل‌شده از Ikegami و همکاران بدن ما در یک چرخه 24 ساعته به نام ریتم شبانه‌روزی عمل می‌کند که توسط ساعت شبانه‌روزی اصلی واقع در بخشی از مغز به نام هسته سوپراکیاسماتیک (SCN) واقع در هیپوتالاموس تنظیم می‌شود.
SCN هورمون‌های مختلفی ترشح می‌کند که به حفظ تعادل در بدن و کنترل عملکردهای مختلف بدن از جمله چرخه خواب و بیداری شما کمک می‌کند. یکی از این هورمون‌ها، تیروتروپین، تیروئید را تحریک می‌کند تا هورمون‌های تیروئیدی را آزاد کند. اگر تیروئید بیش‌فعال یا کم‌کار باشد، این می‌تواند در تولید تیروتروپین و ریتم کلی شبانه‌روزی شما اختلال ایجاد کند.
شرایطی که به‌عنوان کم‌کاری تیروئید شناخته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمی‌کند. براساس برآوردهای فعلی ایالات متحده، از هر 20 نفر 12 ساله و بالاتر، 1 نفر کم‌کاری تیروئید دارد. این بیماران اغلب با هورمون‌های تیروئید مصنوعی درمان می‌شوند.
پرکاری تیروئید، از هر 100 نفر 1 نفر را در ایالات متحده تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، این وضعیت زمانی ایجاد می‌شود که تیروئید مقدار زیادی هورمون تولید کند. بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید اغلب داروهایی تجویز می‌کنند که سطح هورمون تیروئید آن‌ها را کاهش می‌دهد.
در کمتر از 30 ثانیه سلامت خوابتو بسنج!
برای برخی از افراد مبتلا به مشکلات تیروئید، یک اختلال خودایمنی زمینه‌ای حداقل تا حدودی مقصر است. در این موارد، سیستم ایمنی سلول‌های بدن را با عوامل مضر اشتباه می‌گیرد و به آن‌ها حمله می‌کند. شرایطی مانند بیماری گریوز می‌تواند باعث پرکاری تیروئید شود، درحالی‌که بیماری‌های دیگر مانند بیماری هاشیموتو می‌تواند باعث کم‌کاری تیروئید شود. دیابت نوع 1 نیز یک عامل خطر برای کم‌کاری تیروئید و پرکاری تیروئید است.
بارداری همچنین با مشکلات تیروئید مرتبط است، حتی در زنانی که سابقه بیماری تیروئید ندارند. پزشکان به‌طور معمول سطوح هورمون تیروئید را برای اطمینان از سلامت مادر و فرزندش کنترل می‌کنند. برخی از زنان تا یک سال پس از زایمان مشکلات تیروئید پرکار یا کم‌کار را تجربه می‌کنند. به زنانی که از قبل مشکلات تیروئیدی دارند توصیه می‌شود قبل از باردار شدن وضعیت خود را درمان کنند.
در نهایت، مصرف ید می‌تواند در سلامت تیروئید نقش داشته باشد. غده تیروئید از ید برای تولید هورمون استفاده می‌کند، بنابراین مقدار ناکافی یا بیش از حد ید در رژیم غذایی می‌تواند به بیماری تیروئید کمک کند.
آیا تیروئید می‌تواند باعث مشکلات خواب شود؟
عدم تعادل تیروئید با مشکلات خواب مرتبط است. پرکاری تیروئید می‌تواند به‌دلیل برانگیختگی ناشی از عصبی بودن یا تحریک‌پذیری و همچنین ضعف عضلانی و احساس خستگی مداوم، خواب را با مشکل مواجه کند. پرکاری تیروئید همچنین ممکن است منجر به تعریق شبانه و میل مکرر به ادرار شود که هردو می‌توانند خواب را مختل کنند.
از سوی دیگر، افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید، اغلب در تحمل سرما در شب و درد مفاصل یا درد عضلانی که خواب را مختل می‌کند، دچار مشکل می‌شوند. برخی از مطالعات کم‌کاری تیروئید را با خواب نامناسب، شروع خواب طولانی‌تر – یا مدت زمانی که برای به خواب رفتن طول می‌کشد – و مدت خواب کوتاه‌تر در طول شب مرتبط دانسته‌اند. افراد جوان، افراد با شاخص توده بدنی نسبتاً پایین و زنان همگی در معرض خطر بیشتری برای ایجاد مشکلات خواب ناشی از کم‌کاری تیروئید هستند.
کم‌کاری تیروئید همچنین می‌تواند باعث پرخوابی یا نیاز سرکوب‌ناپذیر به خواب یا وقفه در خواب شود که به‌صورت روزانه اتفاق می‌افتد. پرخوابی می‌تواند به‌دلیل یک اختلال پزشکی زمینه‌ای رخ دهد و کم‌کاری تیروئید به‌دلیل اختلال در سیستم غدد درون‌ریز، علت اصلی پرخوابی است. علاوه‌بر این، کم‌کاری تیروئید درمان‌نشده را می‌توان با هیپوونتیلاسیون مرتبط با خواب یا تنفس بیش از حد آهسته یا سطحی که عمدتاً در طول خواب رخ می‌دهد، اشتباه گرفت.
تشخیص خواب‌آلودگی بیش از حد
بیماری تیروئید ممکن است یک عامل مستعدکننده برای سندروم پای بی‌قرار (RLS) باشد. افراد مبتلا به این اختلال درحالی‌که بدن درحال استراحت است، در پاهای خود احساس ناراحتی یا احساسات ناخوشایندی دارند. در بیشتر موارد، علائم RLS اغلب در عصر یا حوالی شروع خواب رخ می‌دهد. از آنجایی که این اختلال بسیار مخرب است، RLS می‌تواند منجر به از دست دادن قابل توجه خواب و اختلالات روزانه شود. درحالی‌که این موارد تا حدودی نادر است، تیروئید پرکار نیز به‌عنوان یک عامل مستعدکننده برای ترس‌های شبانه در نظر گرفته می‌شود، نوعی اختلال خواب پاراسومنیا که با فوران‌های ناگهانی و وحشتناک در طول شب مشخص می‌شود.
درمان سندروم پای بی‌قرار
عادات خواب ممکن است در مستعد شدن شما به بیماری تیروئید نقش داشته باشد. یک مطالعه نشان داد افرادی که کمتر از هفت ساعت در روز می‌خوابند بیشتر در معرض خطر ابتلا به پرکاری تیروئید هستند، درحالی‌که خواب بیش از هشت ساعت در روز ممکن است خطر پرکاری و کم‌کاری تیروئید را افزایش دهد. علاوه‌بر این، اعتقاد بر این است که خواب مطلوب از یک سیستم ایمنی سالم پشتیبانی می‌کند و افرادی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اختلال عملکرد تیروئید هستند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
کم‌کاری تیروئید به آهستگی ایجاد می‌شود، بنابراین بسیاری از افراد تا سال‌ها متوجه علائم خود نمی‌شوند. همچنین علائم با طیف وسیعی از شرایط پزشکی دیگر مشترک است، بنابراین پزشک شما احتمالاً آزمایشات بیشتری را تجویز خواهد کرد. همین امر در مورد پرکاری تیروئید نیز صدق می‌کند و اغلب تشخیص تیروئید پرکار مستلزم آزمایش‌های متعدد خون نیز می‌باشد. برای بسیاری از بیماران مسن‌تر، پرکاری تیروئید می‌تواند متفاوت ظاهر شود و ممکن است با افسردگی یا زوال عقل اشتباه گرفته شود، زیرا می‌تواند علائم مشابهی مانند از دست دادن اشتها و کناره‌گیری‌های اجتماعی ایجاد کند.
این آزمایشات خون اضافی ممکن است تعداد تیروکسین، تری یدوتیرونین و تیروتروپین شما را ارزیابی کند تا مشخص شود که تیروئید شما پرکار است یا کم‌کار. ممکن است برای افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید، لووتیروکسین، هورمون مصنوعی که برای تقویت عملکرد تیروئید شما طراحی شده است، تجویز شود و شش تا هشت هفته پس از شروع مصرف دارو، آزمایش شوند تا ببینند آیا شمارش آن‌ها بهبود یافته است یا خیر. در صورت مشکوک بودن به پرکاری تیروئید، ممکن است متی‌مازول یا نوع دیگری از داروهای ضدتیروئید برای بیمار تجویز شود.
در کمتر از 30 ثانیه سلامت خوابتو بسنج!
آزمایش تیروئید اغلب برای زنان باردار به‌دلیل خطر بالای ابتلا به بیماری تیروئید تجویز می‌شود. این آزمایش‌ها ممکن است برای افرادی که به دنبال درمان باروری هستند نیز پیشنهاد شود، زیرا هم کم‌کاری تیروئید و هم پرکاری تیروئید می‌توانند منجر به مشکل در باردار شدن شوند.
اگر متوجه یک توده یا تورم نامنظم در کنار گلوی خود شدید، ممکن است بخواهید با پزشک ملاقاتی داشته باشید – این ممکن است اولین علامت سرطان تیروئید باشد، وضعیتی که تقریباً 47000 بزرگ‌سال هرساله به آن تشخیص داده می‌شوند و این آمار براساس سایت CDC است. سایر علائم سرطان تیروئید عبارت‌اند از مشکل در تنفس یا بلع یا صدای خشن غیرمعمول. سرطان تیروئید می‌تواند به‌دلیل شرایط ارثی ژنتیکی ایجاد شود و قرار گرفتن در معرض تابش – به‌ویژه در دوران کودکی – ممکن است خطر شما را افزایش دهد.
جهت دریافت مشاوره رایگان و مشورت با پزشک متخصص کلیک کنید!
نکاتی برای خواب بهتر با مشکلات تیروئید
افراد مبتلا به بیماری تیروئید که دچار کم‌خوابی یا اختلال می‌شوند ممکن است با انجام اقدامات خاصی تسکین پیدا کنند.
- برای بسیاری، یافتن دمای مناسب اتاق خواب کلیدی است. بسیاری از کارشناسان موافقند که دمای 65 درجه فارنهایت (18.3 درجه سانتی‌گراد) بهترین دمای خواب برای اکثر افراد است. بااین‌حال، افراد مبتلا به بیماری تیروئید ممکن است احساس متفاوتی داشته باشند، زیرا پرکاری تیروئید می‌تواند باعث تعریق شبانه شود و کم‌کاری تیروئید می‌تواند تحمل شما را در برابر سرما کاهش دهد. محدوده 65 تا 68 درجه فارنهایت به‌طور کلی منطقی در نظر گرفته می‌شود، اما اگر با بیماری تیروئید زندگی می‌کنید، ممکن است دمای مطلوب شما خارج از این محدوده باشد.
- رعایت بهداشت خواب خوب همچنین می‌تواند کیفیت خواب شما را بهبود بخشد، چه مشکل تیروئید داشته باشید چه نداشته باشید. بهداشت خواب به اعمال و عاداتی اطلاق می‌شود که خواب ثابت، بدون وقفه و ترمیم‌کننده را ترویج می‌کند. این‌ها شامل رفتن به رختخواب و بیدار شدن در زمان‌های یکسان (از جمله در تعطیلات آخر هفته)، پرهیز از وسایل الکترونیکی تا یک ساعت قبل از خواب و پایان رساندن شب با موسیقی ملایم، حرکات کششی سبک و سایر فعالیت‌های آرامش بخش است.
- رژیم غذایی سالم نیز برای بهداشت خواب بسیار مهم است. وعده‌های غذایی سنگین قبل از خواب می‌تواند خواب را مختل کند، بنابراین بهتر است به جای آن از میان‌وعده‌های سبک استفاده کنید. افراد مبتلا به مشکلات تیروئید باید توجه ویژه‌ای به مصرف ید خود داشته باشند، زیرا ید زیاد یا خیلی کم در رژیم غذایی می‌تواند بر فعالیت تیروئید تأثیر بگذارد. همچنین ممکن است بخواهید از کافئین و الکل در ساعات قبل از خواب اجتناب کنید، زیرا هردوی این مواد می‌توانند خواب را مختل کنند.
در وبلاگ رسکـِر بخوانید: تسلط بر بهداشت خواب
در وبلاگ رسکـِر بخوانید: میان‌وعده‌های سالم قبل از خواب
منابع:
National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. (2016, August). Hypothyroidism (Underactive Thyroid)
https://www.niddk.nih.gov/health-information/endocrine-diseases/hypothyroidism
Song, L., Lei, J., Jiang, K., Lei, Y., Tang, Y., Zhu, J., Li, Z., & Tang, H. (2019). The Association Between Subclinical Hypothyroidism and Sleep Quality: A Population-Based Study. Risk Management and Healthcare Policy, 12, 369–374
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6927586/
Kim, W., Lee, J., Ha, J., Jo, K., Lim, D., Lee, J., Chang, S., Kang, M., & Kim, M. (2010). Association between Sleep Duration and Subclinical Thyroid Dysfunction Based on Nationally Representative Data. Journal of Clinical Medicine, 8(11)
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6912782/
سوالات متداول:
1-اختلال تیروئید چیست و چگونه بر خواب تاثیر می‌گذارد؟
- هورمون تیروتروپین مسئول تحریک تیروئید است تا هورمون‌های تیروئیدی را آزاد کند. اگر تیروئید بیش‌فعال یا کم‌کار باشد می‌تواند در تولید تیروتروپین و ریتم کلی شبانه‌روزی شما اختلال ایجاد کند.
2-آیا میزان خواب بر سلامت تیروئید اثرگذار است؟
- یک مطالعه نشان داد افرادی که کمتر از هفت ساعت در روز می‌خوابند بیشتر در معرض خطر ابتلا به پرکاری تیروئید هستند، درحالی‌که خواب بیش از هشت ساعت در روز ممکن است خطر پرکاری و کم‌کاری تیروئید را افزایش دهد.
3-آیا می‌توان با وجود تیروئید خواب بهتری تجربه کرد؟
- بله حتی با وجود اختلال تیروئید شما می‌توانید با تنظیم کردن دمای اتاق خوابتان، رعایت بهداشت خواب و رژیم غذایی به بهبود خواب خود کمک کنید.