سندروم پاهای بی‌قرار (RLS) که به‌عنوان بیماری ویلیس-اکبوم شناخته می‌شود، اختلالی است که با احساس سوزن سوزن شدن ناراحت‌کننده و میل مقاومت‌ناپذیر برای حرکت دادن پاها مشخص می‌شود. به نظر می‌رسد علائم از ریتم شبانه‌روزی پیروی می‌کنند، معمولاً در شب بدتر می‌شوند و اغلب با خواب تداخل پیدا می‌کنند.
هدف درمان سندروم پای‌بی قرار کاهش ناراحتی ناشی از علائم و بهبود کیفیت خواب است. درحالیکه علائم RLS ممکن است هرگز به‌طور کامل از بین نرود، اما می‌توان آن‌ها را با ترکیبی از تغییرات سبک زندگی، مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی، دستگاه‌های پزشکی و دارو به‌طور قابل‌توجهی بهبود بخشید.
بیشتر بخوانید: سندروم پای بی‌قرار چیست؟
بیشتر بخوانید: چه چیزی باعث سندروم پای بی‌قرار می‌شود؟
ایجاد یک برنامه درمانی برای سندروم پای بی‌قرار
هنگام درمان RLS، پزشکان باید شدت بیماری و میزان تأثیر آن بر کیفیت زندگی شما را در نظر بگیرند. به دلیل احتمال عوارض جانبی، پزشکان ممکن است ترجیح دهند از تجویز دارو برای علائم خفیف که در زندگی روزمره تداخلی ندارند، اجتناب کنند.
از آنجایی که RLS می‌تواند به‌خودی‌خود یا در نتیجه یک وضعیت پزشکی دیگر رخ دهد، درمان علائم RLS ممکن است بسته به علت اصلی نیاز به رویکرد متفاوتی داشته باشد. قبل از شروع درمان RLS، متخصصان توصیه می‌کنند به دنبال شرایط دیگری باشید که می‌تواند باعث ایجاد یا تشدید علائم RLS شود. عوامل رایج عبارت‌اند از:
- کم خوابی
- فشار
- یک سبک زندگی بی تحرک
- چاقی
- مصرف الکل، نیکوتین، کافئین
- بارداری
- دیابت
- اختلال تنفس در خواب
- نوروپاتی محیطی
- نارسایی کلیه
- داروهایی مانند آنتی‌هیستامین‌ها و برخی داروهای ضدافسردگی
برای بسیاری از افراد، پرداختن به این عوامل ممکن است منجر به کاهش شدید علائم RLS شود. بااین‌حال، اگر علائم همچنان آزاردهنده هستند، یا اگر با خواب تداخل داشته باشند، پزشکان ممکن است درمان‌های بیشتری را توصیه کنند.
در کمتر از 30 ثانیه سلامت خوابتو بسنج!
سندروم پای بی‌قرار و تغذیه
بسیاری از موارد RLS با کمبود آهن همراه است که با مکمل‌های آهن قابل‌درمان است. این‌ها به غیر از مشکلات معده و یبوست عوارض جانبی کمی دارند و برای کاهش علائم RLS در بسیاری از افراد مبتلا به سطوح پایین آهن و فریتین یا کم‌خونی ناشی از فقر آهن کاربرد دارند. پس از بررسی سطح آهن و فریتین، پزشک ممکن است مکمل‌های آهن را به‌تنهایی یا همراه با سایر داروها تجویز کند. سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند منیزیم، روی و ویتامین D نیز ممکن است در RLS نقش داشته باشند. به‌ویژه زنان باردار ممکن است از مکمل‌های فولات سود ببرند، درحالیکه افراد مبتلا به مشکلات کلیوی ممکن است از مکمل‌های ویتامین C و E بهره‌مند شوند.
درمان‌های خانگی برای سندروم پای بی‌قرار
درمان‌های خانگی یک راه ساده را برای بهبود علائم RLS ارائه می‌دهد. اگرچه تحقیقات بیشتری برای تایید میزان موثر بودن این روش‌ها مورد نیاز است، بسیاری از افراد با علائم خفیف تا متوسط RLS با ترکیبی از موارد زیر تسکین می‌یابند:
حرکت دادن پاها:
حرکت دادن قسمت آسیب‌دیده بدن معمولاً منجر به تسکین احساسات ناخوشایند می‌شود، اگرچه علائم ممکن است با توقف حرکت بازگردند.
اجرای عادات بهداشتی خواب سالم:
RLS می‌تواند باعث کاهش خواب شود، اما با مشکلات خواب نیز تشدید می‌شود. سعی کنید برنامه خواب منظمی داشته باشید و از پزشک خود نکات بهداشتی خواب شخصی را بخواهید.
پرهیز از دخانیات و خوردن یک رژیم غذایی سالم:
بنیاد سندروم پای بی‌قرار حذف الکل و کاهش کافئین، قند و نمک و پیروی از یک رژیم غذایی سالم و سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی را توصیه می‌کند. علاوه‌بر تسکین علائم RLS، یک رژیم غذایی سالم می‌تواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند.
ورزش:
ورزش و کشش متوسط ممکن است به کاهش علائم RLS کمک کند. گفته می‌شود، افراد مبتلا به RLS باید مراقب فعالیت‌های با شدت بالا باشند، که ممکن است باعث گرفتگی و سفتی عضلانی شود و می‌تواند علائم را تشدید کند.
دریافت ماساژ یا خود ماساژ دادن:
برخی افراد پس از ماساژ نواحی آسیب‌دیده با تسکین علائم RLS مواجه می‌شوند.
استفاده از گرما یا سرما:
ناراحتی‌های مرتبط با RLS را اغلب می‌توان با استفاده از کمپرس گرم یا سرد یا حمام آب گرم قبل از خواب برطرف کرد. پاسخ به دما ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
محققان همچنین طب سوزنی، تحریک الکتریکی، تحریک مغناطیسی، اسکلروتراپی برای رگ‌های واریسی، نور مادون قرمز، یوگا و روش‌های دیگر را برای تسکین علائم RLS پیشنهاد کرده‌اند. بااین‌حال، تحقیقات محدودی در مورد اینکه آیا این درمان‌ها موثر هستند و اینکه آیا مزایای آن بیشتر از خطرات است، وجود دارد.
بیشتر بخوانید: علائم سندروم پای بی‌قرار.
بیشتر بخوانید: تشخیص سندروم پای بی‌قرار.
دستگاه‌های پزشکی برای سندروم پای بی‌قرار
توجه جدیدی به امکان استفاده از وسایل پزشکی برای بهبود علائم RLS شده است. مشابه روشی که حرکت دادن پاها باعث تسکین موقت می‌شود، هدف این دستگاه‌های پزشکی کاهش ناراحتی علائم RLS با ارائه تحریک خارجی است. تاکنون، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) دو دستگاه پزشکی را به‌عنوان درمان RLS تأیید کرده است: یک پوشش فشاری پایی و یک پد ویبره. هر دو با نسخه در دسترس هستند و برای افراد مبتلا به RLS متوسط تا شدید طراحی شده‌اند.
پوشش پا با اعمال فشار هدفمند به ناحیه آسیب‌دیده، معمولاً ساق پا یا پا، عمل می‌کند. در مقابل، پد ارتعاشی از ضدتحریک برای پوشاندن علائم RLS و بهبود کیفیت خواب استفاده می‌کند. هر دو دستگاه نسبتاً ایمن در نظر گرفته می‌شوند، اگرچه ممکن است برای افرادی که شرایط سلامت زمینه‌ای خاصی دارند مناسب نباشند. برخی از پزشکان همچنین استفاده از دستگاه فشرده‌سازی پنوماتیک را برای کاهش علائم RLS توصیه می‌کنند. تصور می‌شود که فشرده‌سازی وریدها به تقویت گردش خون و کاهش احساسات ناراحت‌کننده ناشی از RLS کمک می‌کند.
در کمتر از 30 ثانیه سلامت خوابتو بسنج!
داروی سندروم پای بی‌قرار
دارو در حال حاضر استاندارد طلایی برای افراد مبتلا به RLS متوسط تا شدید در نظر گرفته می‌شود. برای کاهش خطر عوارض جانبی ناخوشایند، همیشه با پزشک مشورت کنید تا داروی مناسب شما را تجویز کند. افراد مبتلا به RLS ناشی از یک بیماری دیگر، یا کسانی مانند زنان باردار، کودکان، افراد مبتلا به اضطراب یا افسردگی، یا افراد مبتلا به بیماری کلیوی، ممکن است نیاز به احتیاط بیشتری در مصرف دارو(ها) داشته باشند. RLS را می‌توان با چندین خانواده مختلف از داروها درمان کرد که رایج‌ترین آن‌ها آگونیست‌های دوپامین و داروهای ضدتشنج است.
نکاتی برای مقابله با سندروم پای بی‌قرار
یادگیری تشخیص و اجتناب از محرک‌های شخصی می‌تواند به شما در مدیریت RLS در طول زمان کمک کند. تکنیک‌های موثر برای به حداقل رساندن علائم RLS از فردی به فرد دیگر متفاوت است. بسیاری از افراد از فعال ماندن در طول روز و استفاده از روش‌های طب سوزنی، ماساژ، کشش یا آرامش در شب بهره می‌برند. در طول روز، ممکن است بتوانید با مشغول نگه داشتن ذهن خود از علائم RLS جلوگیری کنید، حتی زمانی که در حال نشستن با فعالیت‌هایی مانند خواندن یا گپ زدن با یک دوست هستید. اگرچه RLS تهدیدکننده زندگی نیست، اما ناامیدی ناشی از ناتوانی در خوابیدن می‌تواند بر سلامت روان تأثیر بگذارد.
جهت دریافت مشاوره رایگان و مشورت با پزشک متخصص کلیک کنید!
منابع
Marshall, N. S., Serinel, Y., Killick, R., Child, J. M., Raisin, I., Berry, C. M., Lallukka, T., Wassing, R., Lee, R. W., Ratnavadivel, R., Vedam, H., Grunstein, R., Wong, K. K., Hoyos, C. M., Cayanan, E. A., Comas, M., Chapman, J. L., & Yee, B. J. (2019). Magnesium supplementation for the treatment of restless legs syndrome and periodic limb movement disorder: A systematic review. Sleep Medicine Reviews, 48, 101218
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31678660/
Chen, P., Bornhorst, J., Patton, S., Bagai, K., Nitin, R., Miah, M., Hare, D. J., Kysenius, K., Crouch, P. J., Xiong, L., Rouleau, G. A., Schwerdtle, T., Connor, J., Aschner, M., Bowman, A. B., & Walters, A. S. (2020). A potential role for Zinc in Restless Legs Syndrome. Sleep, zsaa236. Advance online publication
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33175142/
Jiménez-Jiménez, F. J., Alonso-Navarro, H., García-Martín, E., & Agúndez, J. (2019). Neurochemical features of idiopathic restless legs syndrome. Sleep Medicine Reviews, 45, 70–87
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30965199/
Srivanitchapoom, P., Pandey, S., & Hallett, M. (2014). Restless legs syndrome and pregnancy: a review. Parkinsonism & Related Disorders, 20(7), 716–722
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24768121/
Sagheb, M. M., Dormanesh, B., Fallahzadeh, M. K., Akbari, H., Sohrabi Nazari, S., Heydari, S. T., & Behzadi, S. (2012). Efficacy of vitamins C, E, and their combination for treatment of restless legs syndrome in hemodialysis patients: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Sleep Medicine, 13(5), 542–545
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22317944/
Restless Legs Syndrome Foundation, Restless Legs Syndrome Foundation, & Profile, V. M. C. (2020, April 23). Eating with RLS. Restless Legs Syndrome Foundation Blog
http://rlsfoundation.blogspot.com/2020/04/eating-with-rls.html