علت “خون دماغ شدن در خواب” + راهکارهای درمانی آن

خون دماغ شدن یک اتفاق رایج است و حدود 60 درصد از افراد در برخی از مراحل زندگی آن را تجربه می‌کنند. بیش از 90 درصد خون‌ریزی‌های بینی خفیف هستند و نیازی به مراقبت پزشکی ندارند. عوامل مختلفی در ایجاد خون دماغ شدن نقش دارند، از جمله محرک‌های محیطی مانند هوای خشک یا آلرژن‌هایی که اغلب در اتاق خواب یافت می‌شوند. ما در مورد عواملی که باعث خون دماغ شدن در شب می‌شوند، نحوه جلوگیری از آن‌ها و زمان مراجعه به پزشک صحبت می‌کنیم. این مقاله خواندنی را از دست ندهید.

جدیدترین مقالات حوزه خواب را در وبلاگ رسکـِر بخوانید:  بهترین ساعت خواب چیست؟ [براساس آخرین مقالات 2024]

اپیستاکسیس چیست؟

خون دماغ شدن – که از نظر پزشکی به آن اپیستاکسیس گفته می‌شود – زمانی رخ می‌دهد که یکی از پنج سرخرگ که در داخل بینی قرار دارند پاره شود. این خون معمولاً از سوراخ‌های بینی به سمت جلو حرکت می‌کند، اما می‌تواند از حفره بینی به سمت عقب و به داخل گلو حرکت کند. برخی از رگ‌های خونی بینی به‌ویژه در معرض آسیب هستند، زیرا زیر پوست نازک قرار می‌گیرند و قرار گرفتن آن‌ها در نزدیکی ورودی سوراخ‌های بینی آن‌ها را در معرض تغییرات دما و رطوبت قرار می‌دهد.

در کمتر از 30 ثانیه سلامت خوابتو بسنج!

چه چیزی باعث خون دماغ شدن در خواب می‌شود؟

مانند خون‌ریزی بینی در طول روز، خون دماغ شدن در خواب نیز به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد. درک علت خون دماغ شدن هنگام خواب اولین قدم برای جلوگیری از آن و ملافه‌های آغشته به خون است.

گرفتن بینی

گرفتن یا لمس بینی شایع‌ترین علت خون‌ریزی بینی است. متخصصان همچنین توصیه می‌کنند بعد از خون‌ریزی، بینی خود را نگیرید زیرا انجام این کار می‌تواند باعث از سرگیری خون دماغ شدن شود.

هوای سرد و خشک

تحقیقات نشان می‌دهد که کیفیت شرایط محیطی مانند دما، رطوبت و سطح آلودگی بر خطر ابتلا به خون دماغ شدن تأثیر می‌گذارد.

به نقل از یک مطالعه آلمانی پرونده بیماران نشان داد که افراد بیشتری برای خون دماغ شدن در ماه‌های سرد به‌دنبال کمک پزشکی هستند. به‌طور مشابه، یک مطالعه در مورد روند جستجوی آنلاین در چندین کشور نشان داد که افراد بیشتری برای اطلاعات در مورد خون دماغ شدن در ماه‌های زمستان جستجو می‌کنند. به‌طور کلی، اکثر مطالعاتی که بر ارتباط بین خون‌ریزی بینی و زمان سال متمرکز شده‌اند، نشان می‌دهند که افراد بیشتری در دمای سردتر و تا حدی رطوبت پایین‌تر، خون‌ریزی از بینی را تجربه می‌کنند.

آلودگی هوا

محققان در پکن شدت آلودگی هوا را در زمان‌های مختلف سال تجزیه و تحلیل کردند و دریافتند که کودکان بیشتری برای خون دماغ شدن در ماه‌های تابستان به پزشک مراجعه می‌کنند که همزمان با افزایش حضور برخی آلاینده‌ها است. به نظر می‌رسد که آلودگی هوا ممکن است پوشش بینی را تحریک کند، اگرچه تحقیقات بیشتری برای درک کامل این ارتباط مورد نیاز است.

آلرژی

آلرژی‌های فصلی باعث ایجاد التهاب در داخل بینی می‌شود که ممکن است باعث خون دماغ شدن شود. افراد مبتلا به رینیت آلرژیک نیز ممکن است بیشتر از دیگران بینی خود را باد کنند. دمیدن بیش از حد بینی، چه به‌دلیل آلرژی، سرماخوردگی یا آنفولانزا، یکی دیگر از محرک‌های خون‌ریزی بینی است.

عوارض جانبی داروها

برخی از افراد خون‌ریزی بینی را به‌عنوان یک عارضه جانبی دارو یا درمان‌های پزشکی تجربه می‌کنند. مهم است که هرگونه نگرانی در مورد داروی خود را با پزشک در میان بگذارید. داروهایی که ممکن است باعث یا بدتر شدن خون‌ریزی بینی شوند عبارت‌‌اند از:

• آسپرین
• رقیق‌کننده‌های خون
• انواع خاصی از مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)
• مقداری آنتی‌بیوتیک
• کورتیکواستروئیدهایی که در داخل بینی استفاده می‌شود، به‌عنوان مثال برای درمان گرفتگی بینی
• داروهایی که از طریق بینی مصرف می‌شوند

بیشتر خون‌ریزی‌های بینی که به‌عنوان یک عارضه جانبی دارویی رخ می‌دهد جدی تلقی نمی‌شوند. با این حال، در برخی موارد، افراد در نتیجه مصرف دارو دچار خون‌ریزی شدید بینی شده‌اند که نیاز به درمان دارویی دارند.

برخی از درمان‌های پزشکی نیز ممکن است منجر به خون‌ریزی بینی شود. به‌عنوان مثال، خون‌ریزی از بینی ممکن است یک عارضه جانبی بالقوه استفاده از دستگاه فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP) باشد، یک درمان معمول تنفس شبانه برای افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب. شست‌وشو با آب نمک، یک درمان آلرژی است که شامل شستشوی حفره بینی با آب نمک است، که همچنین باعث خون‌ریزی بینی می‌شود.

بیماری زمینه‌ای

خون دماغ شدن شایع است و لزوماً نشان‌دهنده یک بیماری زمینه‌ای نیست. با این حال، مشخص شده است که آن‌ها با شرایط پزشکی خاصی همراه هستند، از جمله:

1. فشار خون بالا
2. بیماری سلیاک
3. نارسایی احتقانی قلب
4. دیابت
5. بیماری‌های عفونی
6. آپنه انسدادی خواب
7. تلانژکتازی هموراژیک ارثی (HHT)
8. سرطان
9. اختلالات خونی، مانند بیماری فون ویلبراند
10. نارسایی کبد

تحقیقات بیشتری برای درک بهتر رابطه بین خون‌ریزی بینی و این بیماری‌ها مورد نیاز است. در برخی موارد، عامل سوم مانند درمان بیماری، به جای خود بیماری، ممکن است مسئول خون‌ریزی بینی باشد.

وقتی می‌خوابید چه اتفاقی می‌افتد؟

سن

خطر ابتلا به خون‌ریزی بینی بسته به سن شما بسیار متفاوت است. خون دماغ شدن در کودکان کمتر از 2 سال بسیار نادر است. با این حال، کودکان بین 2 تا 10 سال معمولاً خون‌ریزی بینی را تجربه می‌کنند.

خون‌ریزی بینی بعد از 10 سالگی کمتر اتفاق می‌افتد، سپس دوباره در بزرگ‌سالان بالای 65 سال شایع‌تر می‌شود. با افزایش سن، خطر خون‌ریزی بینی افزایش می‌یابد. بزرگ‌سالان بالای 85 سال با بالاترین خطر مواجه هستند و بیش از سه برابر بیشتر از بزرگ‌سالان کمتر از 65 سال به اورژانس برای خون‌ریزی بینی مراجعه می‌کنند.

جنسیت

اگرچه همه تحقیقات این روند را تایید نمی‌کنند، جنسیت افراد ممکن است بر خطر خون‌ریزی بینی تأثیر بگذارد، بسیاری از مطالعات نشان می‌دهد که مردان بیشتری برای خون‌ریزی بینی به‌دنبال کمک پزشکی هستند. همچنین الگوهای مشابهی در بین کودکان یافت شده است.

مصرف الکل و نیکوتین

تحقیقات نشان می‌دهد که خون‌ریزی بینی در افرادی که مقادیر بیش از حد الکل مصرف می‌کنند بیشتر است. افرادی که از نیکوتین استفاده می‌کنند نیز بیشتر در معرض خون‌ریزی بینی هستند که نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارند.

بسیاری از مطالعاتی که در مورد فراوانی خون‌ریزی بینی در جمعیت‌های مختلف انجام شده است، نتایج خود را براساس تعداد مراجعه به بیمارستان یا پزشک تایید می‌کنند. ممکن است این گروه‌ها خون‌ریزی بینی شدیدتری داشته باشند، اما گروه‌های دیگر ممکن است خون‌ریزی بینی مکرر داشته باشند که نیازی به مراقبت پزشکی نداشته و در گزارشات ثبت نمی‌شود.

در کمتر از 30 ثانیه سلامت خوابتو بسنج!

چگونه خون‌ دماغ شدن را متوقف کنیم؟

برای جلوگیری از خون‌ریزی بینی در خانه، متخصصان پزشکی توصیه می‌کنند که ابتدا لخته‌های خونی را با دقت از بینی خارج کنید. برای انجام این کار به‌ آرامی می‌توانید از دستمال کاغذی استفاده کنید، اما از دمیدن شدید بینی خودداری کنید. در مرحله بعد، سر خود را کمی به جلو خم کنید، همان‌طور که اگر می‌خواهید چیزی را بو کنید. در نهایت یک سوم پایین بینی را با انگشتان خود به‌آرامی فشار دهید تا سوراخ‌های بینی شما بسته شود. سعی کنید پنج تا 15 دقیقه در این حالت بمانید.

اسپری‌های بینی بدون نسخه که حاوی اکسی متازولین یا فنیل افرین هستند نیز می‌توانند به کنترل خون‌ریزی بینی کمک کنند. این اسپری‌ها حداکثر برای چند روز استفاده می‌شوند. کودکان خردسال و بزرگ‌سالانی که فشار خون بالا یا مشکلات قلبی دارند باید قبل از استفاده از این اسپری‌ها با پزشک مشورت کنند.

اگر خون‌ریزی بینی شما بیش از 30 دقیقه طول بکشد، حتی پس از اینکه سعی کردید آن را متوقف کنید، وقت آن است که به پزشک مراجعه کنید.

آیا خوابیدن با دهان باز بد است؟

نکاتی برای جلوگیری از خون‌‌ دماغ شدن در خواب

اگر خون دماغ شدن در خواب را تجربه می‌کنید، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای تسکین آن انجام دهید.

به‌ آرامی بینی خود را باد کنید:

اگر در عصر بینی خود را باد می‌کنید، این کار را به آرامی انجام دهید. دمیدن شدید بینی و گرفتن بینی از علل شایع خون‌ریزی بینی هستند.

از مرطوب‌کننده استفاده کنید:

افزایش رطوبت در هوایی که تنفس می کنید با استفاده از مرطوب کننده ممکن است به محافظت در برابر خون‌ریزی بینی کمک کند. این استراتژی به ویژه در آب و هوای خشک یا در ماه های زمستان، زمانی که گرمایش داخلی می تواند هوا را خشک کند، مرتبط است.
از اسپری بینی مرطوب کننده استفاده کنید: اسپری بینی نمکی می تواند با جلوگیری از خشک شدن سوراخ های بینی و حفره بینی به کاهش خون‌ریزی بینی کمک کند. اسپری بینی سالین حاوی آب نمک است و در بسیاری از فروشگاه ها و داروخانه ها بدون نسخه موجود است.

درمان آلرژی:

از آنجایی که داشتن آلرژی به مواد موجود در هوا خطر خون‌ریزی بینی را افزایش می دهد، درمان آلرژی یا حذف محرک های آلرژی از اتاق خواب ممکن است کمک کننده باشد. هنگامی که آلرژی شما به خوبی کنترل شود، احتمالاً گرفتگی کمتری را تجربه می‌کنید و نیازی به باد کردن زیاد بینی ندارید، که همچنین احتمال تحریک مجاری بینی را کاهش می‌دهد.

داروها را بررسی کنید:

چه داروهای تجویزی یا بدون نسخه مصرف می‌کنید، عوارض آن را بخوانید تا ببینید آیا خون‌ریزی بینی یک عارضه جانبی بالقوه آن است یا خیر. اغلب، خون‌ریزی بینی در برچسب داروها به‌عنوان اپیستاکسی نامیده می‌شود. اگر خون‌ریزی بینی یکی از عوارض جانبی یکی از داروهای شما است، با پزشک صحبت کنید تا ببیند آیا جایگزین در دسترس است یا خیر.

ترک سیگار:

مصرف نیکوتین با خون‌ریزی بینی همراه است. این می‌تواند به این دلیل باشد که کشیدن سیگار باعث التهاب در مجاری بینی می‌شود. ترک سیگار می‌تواند این التهاب را با گذشت زمان معکوس کند.

جهت دریافت مشاوره رایگان و مشورت با پزشک متخصص کلیک کنید!

منابع:

Tabassom, A., & Cho, J. J. (2021, August 9). Epistaxis. In StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28613768/

Beck, R., Sorge, M., Schneider, A., & Dietz, A. (2018). Current approaches to epistaxis treatment in primary and secondary care. Deutsches Arzteblatt International, 115(1–02), 12–22

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29345234/

Chaaban, M. R., Zhang, D., Resto, V., & Goodwin, J. S. (2018). Factors influencing recurrent emergency department visits for epistaxis in the elderly. Auris, Nasus, Larynx, 45(4), 760–764

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29208334/

سوالات متداول:

1- چه عواملی باعت خون دماغ شدن می‌شود؟

• هوای سرد و خشک، آلودگی هوا، آلرژی، عوارض جانبی داروها، بیماری زمینه‌ای، سن و جنسیت از عوامل ایجادکننده خون‌ریزی بینی هستند.

2- در چه مرحله‌ای خون دماغ شدن بحرانی می‌شود؟

• اگر خون‌ریزی بینی شما بیش از 30 دقیقه طول بکشد، حتی پس از اینکه سعی کردید آن را متوقف کنید، وقت آن است که به پزشک مراجعه کنید.

3- آیا راهکارهای درمانی برای خون دماغ شدن وجود دارد؟

• باد کردن بینی، استفاده از مرطوب‌کننده، ترک سیگار، درمان آلرژی و بررسی داروهای مصرفی.