اگر در طول روز با بیدار ماندن مشکل دارید یا به‌طور منظم احساس خواب‌آلودگی می‌کنید، ممکن است دچار خواب‌آلودگی مفرط شوید، یک بیماری شایع که تا ۲۵ درصد از جمعیت آمریکا را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. متأسفانه، بسیاری از مردم بدون اینکه به پزشک مراجعه کنند، با احساس خواب‌آلودگی بیش از حد به زندگی روزمره خود ادامه می‌دهند. خواب‌آلودگی بیش از حد بر کار، مدرسه، روابط و زندگی روزمره شما تأثیر می‌گذارد. می‌تواند باعث تصادفات رانندگی و صدمات در محل کار شود. اگر حتی پس از خواب کافی به‌طور مداوم احساس خواب‌آلودگی می کنید، ممکن است مفید باشد که با پزشک در مورد خواب‌آلودگی صحبت کنید.
چگونه خواب‌آلودگی مفرط تشخیص داده می‌شود؟
خواب‌آلودگی بیش از حد یکی از شایع‌ترین شکایات خواب است که افراد علاوه بر بی‌خوابی دارند. خواب‌آلودگی بیش از حد باید مورد توجه یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی قرار گیرد، زیرا می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای یا اختلال خواب باشد – بهخصوص اگر فکر می‌کنید به اندازه کافی می‌خوابید، خوب غذا می‌خورید و به‌طور منظم ورزش می‌کنید. اگر در آینده ویزیت فیزیکی یا سلامتی دارید، در مورد خواب‌آلودگی بیش از حد با پزشک خود صحبت کنید. در غیر این صورت، یک قرار ملاقات با پزشک تعیین کنید تا در مورد اینکه چرا همیشه احساس خستگی می‌کنید صحبت کنید.
پزشک می‌تواند علت خواب‌آلودگی بیش از حد شما را تشخیص دهد و اقدامات بعدی را توصیه کند. بااین‌حال، پزشکان ممکن است در مورد مسائل خواب سؤال نکنند، مگر اینکه دلیلی برای این باور داشته باشند که مشکلی وجود دارد. مطمئن شوید که نگرانی‌های خود را در طول قرار ملاقات خود بیان کنید تا ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما بتواند علل اصلی مشکلات خواب شما را بررسی و درمان کند.
آماده شدن برای قرار خواب شما
پزشک شما چند سوال می‌پرسد تا بفهمد که چرا دائماً خسته هستید. می‌توانید با فکر کردن به پاسخ‌های خود به این سؤالات و حتی نوشتن آن‌ها، برای قرار ملاقات خود آماده شوید. این سوالات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- چه مدت است که احساس خواب‌آلودگی بیش از حد می‌کنید؟
- آیا در هنگام به خواب رفتن یا خوابیدن در شب مشکل دارید؟
- آیا هر روز، به‌طور منظم، احساس خواب‌آلودگی می‌کنید؟
- آیا هنگام کار یا رانندگی احساس خواب‌آلودگی می‌کنید؟ آیا تابه‌حال با انجام این فعالیت‌ها به خواب رفته‌اید؟
- آیا در طول شب از خواب بیدار می‌شوید؟ اگر چنین است چند بار در طول هفته؟
- در یک شب معمولی هفته و آخر هفته چند ساعت می‌خوابید؟
- ساعت خواب و بیداری شما چقدر است؟
- آیا شریک خواب شما متوجه شده است که شما در طول خواب خروپف شدید یا صدای خفگی می‌دهید؟
- آیا علائم سایر اختلالات خواب مانند دندان قروچه، احساس بی‌قراری پاها یا حرکات غیرطبیعی در طول خواب را نشان می‌دهید؟
- آیا چیزی وجود دارد که برنامه خواب شما را نامنظم کند، مانند تولد نوزاد جدید، نوبت کاری، وضعیت پزشکی یا استرس؟
- آیا از یک رژیم غذایی سالم پیروی می‌کنید؟
- هر چند وقت یکبار کافئین، الکل، نیکوتین یا سایر داروها را مصرف می‌کنید؟
- آیا کسی در خانواده شما اختلال خواب دارد؟
برای پاسخ دقیق به این سؤالات، داشتن یک دفتر خاطرات خواب در دو هفته منتهی به قرار ملاقات می‌تواند مفید باشد. بنویسید چه زمانی به تخت رفتید، چه زمانی از خواب بیدار شدید، کل مدت زمانی که خوابیدید و اینکه آیا در طول شب بیدار شدید یا نه. در طول قرار ملاقات خود، حتماً پزشک خود را از سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی خود و داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید مطلع کنید.
جهت دریافت مشاوره رایگان و مشورت با پزشک متخصص کلیک کنید!
تعیین علت خواب‌آلودگی بیش از حد
خواب‌آلودگی بیش از حد اغلب نشانه یک اختلال زمینه‌ای یا سایر نگرانی‌های سلامتی است. هنگامی که پزشک تشخیص داد که شما دچار خواب‌آلودگی شدید هستید، ممکن است علت مشکل را تشخیص دهد، در صورت لزوم آزمایشات را تجویز کند و توصیه‌هایی برای درمان ارائه دهد. پزشک ممکن است تشخیص دهد که خواب‌آلودگی شما به دلیل رعایت بهداشت نامناسب خواب است، مانند برنامه خواب نامنظم یا نوشیدن بیش از حد کافئین یا الکل. آن‌ها توصیه‌هایی در مورد چگونگی بهبود رفتارهای خواب ارائه می‌دهند.
خواب‌آلودگی بیش از حد یکی از علائم شایع آپنه خواب تشخیص داده نشده، نارکولپسی، پرخوابی، سندروم پاهای بی‌قرار و اختلالات ریتم شبانه‌روزی مانند اختلال در نوبت کاری است. اگر پزشک شما مشکوک باشد که اختلال خواب دلیلی است که شما همیشه احساس خستگی می‌کنید، ممکن است شما را به یک مرکز خواب ارجاع دهد. در آنجا، ممکن است تعدادی آزمایش انجام دهید.
مقیاس خواب Epworth: بازدید شما احتمالاً با پر کردن مقیاس خواب Epworth آغاز می‌شود. این مقیاس یک پرسش‌نامه تشخیصی ساده است که از شما می‌خواهد در هشت موقعیت، مانند هنگام تماشای تلویزیون یا توقف در ترافیک، احتمال به خواب رفتن خود را با مقیاس 0 تا 3 ارزیابی کنید.
پلی‌سومنوگرام: اگر پزشک مشکوک به آپنه خواب باشد، ممکن است یک تست خواب یا پلی‌سومنوگرام را توصیه کند. در طول این تست، شب را در یک مرکز خواب با تکنسین‌هایی سپری خواهید کرد که امواج مغزی، فعالیت قلب و ریه، الگوهای تنفسی، حرکات بدن و سایر موارد حیاتی کلیدی شما را در هنگام خواب تحت‌نظر دارند. البته شما می‌توانید این تست را در خانه هم انجام دهید. همکاران ما جهت خدمت‌رسانی به شما عزیزان آماده هستند.
آزمایش تأخیر خواب چندگانه: اگر علائم پرخوابی ایدیوپاتیک یا نارکولپسی را نشان دهید، پزشک ممکن است پس از پلی‌سومنوگرام، آزمایش تأخیر خواب چندگانه (MSLT) را نیز انجام دهد. در این تست از شما خواسته می‌شود که پنج چرت 20 دقیقه‌ای با فواصل دو ساعته در طول روز داشته باشید. آن‌ها مدت زمانی را که طول می‌کشد تا به خواب بروید را ضبط می‌کنند.
تست نگهداری بیداری: اگرچه این تست برای اهداف تشخیصی استفاده نمی‌شود، ممکن است تست نگهداری بیداری (MWT) سفارش داده شود. این آزمون برعکس MSLT یا مدت زمانی که می‌توانید بیدار بمانید اندازه گیری می‌کند. ممکن است برای ارزیابی ایمنی بیمار در فعالیت‌هایی مانند رانندگی استفاده شود.
خواب‌آلودگی بیش از حد نیز می‌تواند یکی از عوارض جانبی برخی داروها باشد، در این صورت پزشک ممکن است تجویز یک داروی جایگزین را پیشنهاد کند. چندین وضعیت سلامتی نیز می‌تواند به خواب‌آلودگی بیش از حد کمک کند، مانند کم‌خونی، افسردگی، فیبرومیالژیا، بیماری مزمن کلیوی، بیماری کبد، بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)، دیابت، کم‌کاری تیروئید، نارسایی احتقانی قلب، کمبود ویتامین، بیماری آدیسون، نارسایی غدد فوق کلیوی، یا رینیت آلرژیک اگر پزشک شما مشکوک باشد که یک بیماری زمینه‌ای به خواب‌آلودگی شما کمک می‌کند، ممکن است دستور آزمایش خون بدهد یا شما را به متخصص دیگری ارجاع دهد.
در کمتر از 30 ثانیه سلامت خوابتو بسنج!
منابع
Abad, V. C., & Guilleminault, C. (2003). Diagnosis and treatment of sleep disorders: A brief review for clinicians. Dialogues in Clinical Neuroscience, 5(4), 371–388.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22033666/
Chervin, R. D. (2021, September 29). Approach to the patient with excessive daytime sleepiness. In T. E. Scammell (Ed.). UpToDate., Retrieved April 3, 2023, from
https://www.uptodate.com/contents/approach-to-the-patient-with-excessive-daytime-sleepiness
Anderson, K. N., Pilsworth, S., Sharples, L. D., Smith, I. E., & Shneerson, J. M. (2007). Idiopathic hypersomnia: A study of 77 cases. Sleep, 30(10), 1274–1281.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17969461/
Murray B. J. (2016). A practical approach to excessive daytime sleepiness: A focused review. Canadian Respiratory Journal, 2016, 4215938.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27445538/
Office on Women’s Health, U.S. Department of Health and Human Services. (2019, April 1). Fibromyalgia. Womenshealth.gov., Retrieved April 3, 2023, from
https://www.womenshealth.gov/a-z-topics/fibromyalgia
Maung, S. C., El Sara, A., Chapman, C., Cohen, D., & Cukor, D. (2016). Sleep disorders and chronic kidney disease. World Journal of Nephrology, 5(3), 224–232.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27152260/
Enezi, A., Al-Jahdali, F., Ahmed, A. E., Shirbini, N., Harbi, A., Salim, B., Ali, Y. Z., Abdulrahman, A., Khan, M., Khaleid, A., & Hamdan, A. J. (2017). Symptoms of daytime sleepiness and sleep apnea in liver cirrhosis patients. Annals of Hepatology, 16(4), 591–598.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28611264/
Enz, C., Brighenti-Zogg, S., Steveling-Klein, E. H., Dürr, S., Maier, S., Miedinger, D., & Leuppi, J. D. (2016). Predictors of increased daytime sleepiness in patients with chronic obstructive pulmonary disease: A cross-sectional study. Sleep Disorders, 2016, 1089196.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27822390/
Inkster, B., Riha, R. L., Van Look, L., Williamson, R., McLachlan, S., Frier, B. M., Strachan, M. W., Price, J. F., & Reynolds, R. M. (2013). Association between excessive daytime sleepiness and severe hypoglycemia in people with type 2 diabetes: The Edinburgh type 2 diabetes study. Diabetes Care, 36(12), 4157–4159.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24089545/
Riegel, B., Ratcliffe, S. J., Sayers, S. L., Potashnik, S., Buck, H. G., Jurkovitz, C., Fontana, S., Weaver, T. E., Weintraub, W. S., & Goldberg, L. R. (2012). Determinants of excessive daytime sleepiness and fatigue in adults with heart failure. Clinical Nursing Research, 21(3), 271–293.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21878581/
Kakumanu, S., Glass, C., & Craig, T. (2002). Poor sleep and daytime somnolence in allergic rhinitis: Significance of nasal congestion. American Journal of Respiratory Medicine: Drugs, Devices, and Other Interventions, 1(3), 195–200.