اگر متوجه شوید کودکتان در خواب دندان قروچه میکند، طبیعی است که نگران شوید. دندان قروچه یا فشردن دندانها ممکن است پاسخی غیرارادی به استرس و اضطراب باشد. در طول خواب، بزرگسالان و کودکان ممکن است درگیر دندان قروچه شوند بدون اینکه کاملاً آگاه باشند که این کار را انجام میدهند.
دندان قروچه بهخودیخود خطرناک تلقی نمیشود، اما ساییدن یا فشردن مداوم دندانها میتواند بهمرور زمان باعث درد فک و آسیب به دندانها شود. ما علل و خطرات دندان قروچه خواب در کودکان را بررسی میکنیم و در مورد راهکارهایی برای پیشگیری از این عادت شبانه صحبت میکنیم.
در کمتر از 30 ثانیه سلامت خوابتو بسنج!
دندان قروچه چیست؟
دندان قروچه عبارت است از ساییدن یا فشردن مکرر دندانها. دو نوع متمایز دندان قروچه وجود دارد: دندان قروچه در خواب و دندان قروچه در بیداری. عقیده بر این است که دندان قروچه در بیداری شایعتر است و معمولاً عمدتاً شامل فشردن دندانها بدون ساییدن است.
مطالعات تخمین میزنند که از 6 تا 50 درصد کودکان در طول شب دچار دندان قروچه میشوند. اعتقاد بر این است که دندان قروچه در دوران کودکی شایعتر است و میتواند بهمحض رشد دندانها در دوران نوزادی شروع شود. بیش از 80 درصد از افراد مبتلا به دندان قروچه در خواب ممکن است متوجه نشوند که هنگام خواب دندان قروچه میکنند. تشخیص دندان قروچه در خواب در کودکان ممکن است دشوار باشد مگر اینکه آنها در اتاق خواب مشترک با خواهر یا برادر یا مراقب خود باشند. صداهای تولیدشده از ساییدن و فشردن دندانها نیز ممکن است منجر به اختلال در خواب کودک شما یا دیگران در اتاق خواب شود.
دندان قروچه میتواند خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش دهد:
- شکستگی دندانها، عقبنشینی لثه و سایر مشکلات در دندانها و فک
- اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)
- اختلالات اشتها
- اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب
- مشکلات خواب
چرا بچهها دندان قروچه میکنند؟
دندان قروچه در کودکان و کودکان نوپا احتمالاً بهدلیل ترکیبی از عوامل روانی، سابقه خانوادگی و محرکهای محیطی رخ میدهد. دندان قروچه در خانوادهها دیده میشود، اگرچه هنوز مشخص نیست که آیا این به دلیل ژنتیک است یا عوامل اضافی مانند تربیتهای مشابه. مطالعات همچنین نشان دادهاند که احتمال ابتلای کودکان پسر به دندان قروچه بیشتر است، اگرچه تحقیقات بیشتری برای تأیید این موضوع باید انجام شود. افرادی که مستعد دندان قروچه هستند ممکن است توسط یک یا چند عامل اضافی مانند استرس یا در معرض دودهایی مانند سیگار قرار گرفتن تحریک شوند.
استرس
به نظر میرسد استرس ارتباط نزدیکی با دندان قروچه در خواب دارد، اگرچه تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا استرس باعث دندان قروچه میشود یا بالعکس موردنیاز است. برای کودکان در سن مدرسه، دندان قروچه ممکن است راهی برای مقابله با استرس ناشی از تکالیف، کارهای خانه و گرفتن نمرات خوب باشد.
محققان سطوح بالاتری از استرس گزارششده توسط خود و همچنین هورمونهای مرتبط با استرس را در افراد مبتلا به دندان قروچه خواب یافتهاند، اگرچه مطالعات اضافی در تکرار این یافتهها شکست خورده است.
سن
کودکان 7 تا 10 ساله بیشتر در معرض دندان قروچه خواب هستند، اما این عارضه در کودکان در تمام گروههای سنی دیده میشود.
نوزادان
کودکان نوزاد میتوانند به محض در آمدن دندانهایشان دندان قروچه را تجربه کنند و در کودکان یک سال و کمتر از یک سال گزارش شده است. ممکن است برای تسکین ناراحتی مرتبط با دندان درآوردن دچار دندان قروچه شوند. عادات دهانی مزمن مانند دندان قروچه در دوران شیرخوارگی معمولاً عوارض درازمدت سلامتی ایجاد نمیکند، اما ممکن است باعث شود شیرخواران زودتر از موعد شیردهی را متوقف کنند.
کودکان نوپا
تحقیقات نشان میدهد که استرس و اضطراب جدایی ممکن است باعث ایجاد دندان قروچه در خواب در کودکان نوپا و کودکان شود. بعید است که دندان قروچه در دوران شیرخوارگی و نوپایی بر یکپارچگی ساختاری دندانها در بزرگسالی تاثیر بگذارد.
کودکان در سن مدرسه
دندان قروچه ممکن است در کودکانی که دندانهای شیریشان میریزد ظاهر شود. همچنین تحقیقات نشان میدهد که کودکان ممکن است بهطور ناخودآگاه تنش و استرس در طول روز را از طریق دندان قروچه شبانه از بین ببرند.
در کمتر از 30 ثانیه سلامت خوابتو بسنج!
عصبانیت
اگرچه تحقیقات قطعی نیست، اما شواهدی مبنیبر ارتباط بین سطح اضطراب و دندان قروچه در خواب در کودکان وجود دارد. به نظر میرسد کودکانی که بهطور طبیعی بیقرار هستند و بیشتر در مورد عملکرد خوب در مدرسه نگران هستند، بیشتر در معرض دندان قروچه هستند.
محققان خاطرنشان میکنند که علائم ممکن است در طول زمان و با رشد کودکان تکامل یابد، به همین دلیل است که این ارتباط در نگاه اول آشکار نیست. بهعنوان مثال، کودکان نوپایی که اضطراب جدایی شدیدتری را تجربه میکنند، در دوران دبستان بیشتر به دندان قروچه خواب مبتلا میشوند.
سایر اختلالات خواب و سلامت روان
به نظر میرسد که دندان قروچه همراه با استرس و اضطراب در کودکان مبتلا به برخی بیماریهای دیگر مانند میگرن یا اختلال نقص توجه و بیشفعالی (ADHD) رخ میدهد. بااینحال، مشخص نیست که آیا دندان قروچه ناشی از ADHD است یا داروهایی که معمولاً برای مدیریت علائم ADHD از جمله برخی از محرکها استفاده میشوند؟!
علاوهبر این، کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلالات عصبی رشدی یا اختلال طیف اوتیسم ممکن است هم در بیداری و هم دندان قروچه مرتبط با خواب را تجربه کنند. دندان قروچه همچنین میتواند همراه با اختلالات خواب، از جمله پاراسومنیا، خروپف، و اختلالات تنفسی مرتبط با خواب باشد. بااینحال، نمیتوان گفت که آیا اینها علت یا اثر دندان قروچه در شب هستند.
مسائل دندانپزشکی
دندان قروچه در کودکانی که دندانهای نامرتب دارند و کسانی که از وسایل ثابت ارتودنسی مانند بریس استفاده میکنند، شایعتر است. بااینحال، طبق آکادمی پزشکی خواب آمریکا، شواهد کافی برای شناسایی مشکلات دندانی بهعنوان علت دندان قروچه وجود ندارد. دندان قروچه همچنین در افرادی که عمدتاً از طریق دهان نفس میکنند، شایعتر است.
در معرض دود سیگار قرار گرفتن
یکی دیگر از عوامل خطرناک برای ایجاد دندان قروچه در دوران کودکی در معرض دود قرار گرفتن است. تحقیقات نشان میدهد که حتی قرار گرفتن در معرض دود سیگار به میزان متوسط، خطر ابتلا به دندان قروچه را در کودکان افزایش میدهد.
نشانههایی که کودک شما ممکن است در شب دندان قروچه کند
برخی از علائم و نشانههای رایج که ممکن است کودک شما بر اثر آن در طول شب دندان قروچه را تجربه کند عبارتاند از:
آسیب دندان
کودکان مبتلا به دندان قروچه در خواب ممکن است دچار شکستگی دندان، فرسودگی دندانها یا عقبنشینی لثه شوند.
دندانهای حساس
کودکانی که دندان قروچه میکنند ممکن است به غذاها و نوشیدنیهای گرم یا سرد حساسیت بیشتری نشان دهند.
درد فک یا سردرد
فشار مداوم ناشی از دندانهای به هم فشرده ممکن است منجر به سردرد، درد فک و گاهیاوقات صداهای کلیک یا افزایش اندازه عضلات فک شود.
صداهای ساییدن
کودکان را میتوان در طول شب برای بررسی صداهای ساییدن مشاهده کرد. برای جلوگیری از ایجاد اختلال در خواب کودک، یک مانیتور کودک را انتخاب کنید تا علائم دندان قروچه در خواب را مشاهده کنید.
در کمتر از 30 ثانیه سلامت خوابتو بسنج!
تشخیص دندان قروچه در کودکان
برای تشخیص دندان قروچه، کودک شما باید هنگام خواب صداهای دندان قروچه همراه با سایش دندان، درد فک صبحگاهی، سردرد و/یا قفل شدن فک را نشان دهد. این علائم ممکن است توسط دندانپزشک در طول یک قرار ملاقات معمولی متوجه شود، یا اگر کودک شما از درد صبحگاهی یا بدخوابی شکایت داشته باشد، ممکن است توسط پزشک شناسایی شود. از آنجایی که دندان قروچه در خواب در طول شب رخ میدهد، دندانپزشکان بهشدت به گزارشهای والدین در مورد صداهای ساییدن یا فشار دادن در هنگام خواب کودک توجه میکنند.
ممکن است در مورد عوامل استرسزای فعلی سؤال کند تا تصویر کاملتری از عوامل بالقوه تشدیدکننده به دست آورد. بهندرت ممکن است کودک شما را برای پلیسومنوگرافی، یک معاینه خواب شبانه، برای بررسی علائم دندان قروچه یا سایر اختلالات خواب ارجاع دهند.
درمانهای دندان قروچه
درمان دندان قروچه بر پیشگیری از آسیب دندان و کاهش عوارض جانبی مانند درد و سردرد تمرکز دارد. بهبود کیفیت خواب و رسیدگی به منابع استرس ممکن است به کنترل بیشتر دندان قروچه کمک کند.
محافظ دندانی خواب
دندانپزشک میتواند به کودک شما کمک کند تا محافظ شب یا آتل را برای محافظت از دندانهای او در هنگام خواب قرار دهید. آتل ممکن است روی دندانهای بالا یا پایین قرار گیرد و ممکن است بهگونهای طراحی شود که علاوهبر محافظت از دندانها در برابر اصطکاک، باعث تغییر مکان فک شود. اگرچه دندان قروچه ممکن است بهطور کامل از بین نرود اما اگر کودک شما از محافظ استفاده نکند علائم ممکن است عود کنند.
تسکین استرس
مدیریت استرس میتواند به کاهش دندان قروچه کمک کند. با فرزندتان در مورد اتفاقاتی که ممکن است در زندگی او اتفاق بیفتد که باعث ناراحتی او میشود صحبت کنید، مانند اتفاقات اخیر یا تعهدات تحصیلی. در صورت لزوم، برای حمایت بیشتر با یک متخصص بهداشت روان یا مشاور مدرسه فرزندتان صحبت کنید.
چگونه دندان قروچه را متوقف کنیم؟
بهداشت خواب و روال قبل از خواب
دندان قروچه در خواب ارتباط تنگاتنگی با کیفیت خواب دارد. میتوانید با اطمینان از تاریک و ساکت بودن اتاق کودک، محدود کردن زمان استفاده از وسایل الکترونیکی و ارائه یک رژیم غذایی مغذی کمقند، خواب فرزندتان را بهبود ببخشید.
ایجاد یک روال قبل از خواب میتواند زمینه را برای خواب سالم فراهم کند و به کودک شما کمک کند هنگام خواب اعتماد به نفس و امنیت داشته باشد. چند نمونه از فعالیتهای آرامشبخش قبل از خواب عبارتاند از:
- خوردن یک میانوعده مغذی قبل از خواب
- مسواک زدن دندانها
- گرفتن حمام گرم
- در آغوش گرفتن فرزندتان
- خواندن داستان
- آواز خواندن یا شنیدن موسیقی ملایم
تسکین علائم
گاهیاوقات کار بر روی شل کردن عضلات صورت در طول روز میتواند دندان قروچه شبانه را کاهش دهد. برای تسکین فک و دندانهای دردناک، از کمپرس سرد یا گرم استفاده کنید، کودک خود را به نوشیدن آب تشویق کنید و از خوردن غذاهای سفت و آدامس پرهیز کنید. از پزشک خود در مورد تمرینات کششی و تکنیکهای ماساژ صورت سوال کنید.
دارو
شواهدی وجود دارد مبنیبر اینکه داروها بهخصوص داروهای هومیوپاتی ممکن است به کاهش دندان قروچه در خواب در کودکان کمک کند، اما تحقیقات بیشتری برای ارزیابی اثربخشی و عوارض جانبی احتمالی موردنیاز است. همیشه قبل از شروع هر داروی جدیدی با پزشک خود صحبت کنید، حتی اگر بهصورت طبیعی یا بدون نسخه به فروش میرسد. از آنجایی که دندان قروچه جدا از اثرات ثانویه آن بر روی دندانها و فک مضر تلقی نمیشود، پزشک کودک شما باید بررسی کند که آیا مصرف دارو ارزش عوارض جانبی احتمالی را دارد یا خیر.
در کمتر از 30 ثانیه سلامت خوابتو بسنج!
چه زمانی با پزشک یا دندانپزشک صحبت کنید
اگر متوجه علائم دندان قروچه در کودک خود شدید، مانند افزایش حساسیت دهان، درد فک، سردرد صبحگاهی، یا صداهای خرخر کردن در طول شب یا هنگام چرت زدن، با دندانپزشک یا متخصص اطفال صحبت کنید. همچنین اگر کودک شما در طول روز مشکل خواب دارد یا علائم خوابآلودگی دارد، باید با یک متخصص مشورت کنید.
جهت دریافت مشاوره رایگان و مشورت با پزشک متخصص کلیک کنید!
منابع
Machado, E., Dal-Fabbro, C., Cunali, P. A., & Kaizer, O. B. (2014). Prevalence of sleep bruxism in children: A systematic review. Dental Press Journal of Orthodontics, 19(6), 54–61
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25628080/
American Academy of Sleep Medicine. (2014). The International Classification of Sleep Disorders – Third Edition (ICSD-3). Darien, IL
Guo, H., Wang, T., Niu, X., Wang, H., Yang, W., Qiu, J., & Yang, L. (2018). The risk factors related to bruxism in children: A systematic review and meta-analysis. Archives of Oral Biology, 86, 18–34
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29149621/
Karakoulaki, S., Tortopidis, D., Andreadis, D., & Koidis, P. (2015). Relationship between sleep bruxism and stress determined by saliva biomarkers. The International Journal of Prosthodontics, 28(5), 467–474
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26340005/
Nowak, A. J., & Warren, J. J. (2022, July 18). Oral habits and orofacial development in children. In A. Griffen. (Ed.)., Retrieved November 2, 2022, from
https://www.uptodate.com/contents/oral-habits-and-orofacial-development-in-children\
Garmroudinezhad, R. E., Touchette, É., Huynh, N., Montplaisir, J., Tremblay, R. E., & Battaglia, M., Boivin, M. (2020). High separation anxiety trajectory in early childhood is a risk factor for sleep bruxism at age 7. Sleep, 43(7)
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31894243/
Alfano, C. A., Bower, J. L., & Meers, J. M. (2018). Polysomnography-detected bruxism in children is associated with somatic complaints but not anxiety. Journal of Clinical Sleep Medicine, 14(1), 23–29
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29198292/
Masuko, A. H., Villa, T. R., Pradella-Hallinan, M., Moszczynski, A. J., Carvalho, D., Tufik, S., do Prado, G. F., & Coelho, F. M. (2014). Prevalence of bruxism in children with episodic migraine–a case-control study with polysomnography. BMC Research Notes, 7, 298
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24886343/
Kuhn, M., & Türp, J. C. (2018). Risk factors for bruxism. Swiss Dental Journal, 128(2), 118–124
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29533049/
Morse, A. M., & Kotagal, S. (2021, November 8). Sleep-related movement disorders in childhood. In R. D. Chervin. (Ed.)., Retrieved November 2, 2022, from
https://www.uptodate.com/contents/sleep-related-movement-disorders-in-childhood