به‌طور معمول در طول خواب REM، بدن درحالی‌که مغز فعال است و رویا می‌بیند، فلج موقت اکثر عضلات بدن را تجربه می‌کند. این به ما این امکان را می‌دهد که در طول شب بی سروصدا و ایمن رویاپردازی کنیم. برای افراد مبتلا به اختلال رفتار خواب REM، فلج در مرحله REM رخ نمی‌دهد. در عوض، بدن و صدای آن‌ها درحالی‌که در خواب هستند، رویاهای خود را اجرا می‌کنند.
تخمین زده می‌شود که کمتر از یک درصد افراد به اختلال رفتاری خواب REM مبتلا باشند. معمولاً پس از 50 سالگی شروع می‌شود و این بیماری با سایر اختلالات عصبی از جمله بیماری پارکینسون، زوال عقل و آتروفی (تحلیل عضلانی) سیستم چندگانه همراه است. علائم اغلب با گذشت زمان بدتر می‌شوند. این بیماری معمولاً نیاز به درمان دارد زیرا خطر آسیب به خود و خانواده را افزایش می‌دهد.
در کمتر از 30 ثانیه سلامت خوابتو بسنج!
اختلال رفتاری خواب REM چیست؟
اختلال رفتاری خواب REM وضعیتی است که با حرکات و صداهای ناگهانی بدن مشخص می‌شود درحالی‌که فرد در طول خواب REM رویاهای واضحی را تجربه می‌کند. این یک نوع خاص از پاراسومنیا است که رفتارهای غیرعادی در طول خواب را توصیف می‌کند.
در طول خواب معمولی REM، بدن فلج موقت عضلانی را تجربه می‌کند که به‌عنوان آتونی شناخته می‌شود، درحالی‌که مغز فعالیتی شبیه به بیداری نشان می‌دهد. فشار خون بالا می‌رود، تنفس نامنظم می‌شود و چشم‌ها به‌سرعت در همه جهات می‌چرخند (از این رو اصطلاح “حرکت سریع چشم” نامیده می‌شود). فلج موقت خواب REM به ما این امکان را می‌دهد که با خیال راحت رویاپردازی کنیم، درحالی‌که مغز فعال است. این فلج اکثر ماهیچه‌های اسکلتی را درگیر می‌کند و ماهیچه‌هایی را که به تنفس، هضم و برخی از عضلات چشم کمک می‌کنند، حذف می‌کند. خواب REM حدود 25 درصد از کل خواب شبانه را تشکیل می‌دهد که بیشتر آن در نیمه دوم شب اتفاق می‌افتد.
برای افراد مبتلا به اختلال رفتاری خواب REM، فلج عضلانی طبیعی رخ نمی‌دهد و فرد را قادر می‌سازد تا به‌صورت فیزیکی رویاهای خود را عملی کند. اختلال رفتاری در خواب REM می‌تواند به‌صورت انقباضات کوچک عضلانی و خواب آرام، صحبت کردن با فریاد بلند، مشت زدن، لگد زدن و پریدن از تخت ظاهر شود. جالب اینجاست که رویاهای مرتبط با اختلال رفتاری خواب REM اغلب شدید و ترسناک هستند. افراد ممکن است در خواب ببینند که تحت‌تعقیب قرار می‌گیرند یا مورد حمله قرار می‌گیرند و می‌توانند ناخودآگاه این رویا را در زندگی واقعی اجرا کنند.
اختلال رفتاری خواب REM چه‌قدر شایع است؟
این نسبتاً نادر است و بین 0.5 تا 1 درصد از بزرگ‌سالان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. اختلال رفتار خواب REM در مردان و بزرگ‌سالان بالای 50 سال شایع‌تر است. اگرچه نادر است، این اختلال می‌تواند در کودکان در گروه‌های پرخطر نیز رخ دهد.
علائم اختلال رفتار خواب REM
علائم اختلال رفتار خواب REM می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- حرکات جزئی اندام‌ها
- حرکات بارزتر بدن مانند مشت زدن، لگد زدن، نشستن روی تخت، یا پریدن از تخت
- صداهایی شامل صحبت کردن، فریاد زدن یا جیغ زدن
مردم در طول دوره‌ها از این رفتارها آگاه نیستند و در واقع، بسیاری از افراد تنها زمانی متوجه می‌شوند که دچار اختلال رفتاری خواب REM هستند که توسط شریکشان یا هم‌اتاقی در مورد علائم آن‌ها گفته می‌شود. معمولاً می‌توان به‌راحتی افراد را بیدار کرد. وقتی افراد از خواب بیدار می‌شوند، معمولا هوشیار هستند و می‌توانند محتوای رویا را به خاطر بیاورند.
خواب REM معمولاً حدود 90 دقیقه پس از به خواب رفتن شروع می‌شود و مراحل خواب REM در نیمه دوم شب طولانی‌تر می‌شود. به همین دلیل، دوره‌های اختلال رفتار خواب REM اغلب بعداً در یک دوره خواب ایجاد می‌شود. دوره‌ها می‌توانند یک یا چند بار در طول شب رخ دهند. افراد ممکن است چند بار در سال یا هر شب آن را تجربه کنند. اختلال رفتاری خواب می‌تواند به‌طور ناگهانی یا تدریجی ایجاد شود، اما علائم معمولاً با گذشت زمان بدتر می‌شوند.
در کمتر از 30 ثانیه سلامت خوابتو بسنج!
عوارض اختلال خواب REM
با توجه به ماهیت بالقوه خشونت‌آمیز حرکات، افراد مبتلا به اختلال رفتاری خواب REM می‌توانند خود و هرکسی را که با آن‌ها در تخت است درمعرض خطر آسیب جسمانی قرار دهند. بسته‌به ماهیت رویا و محیط اتاق خواب آن‌ها، این آسیب‌ها می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد. بیش از 90 درصد از همسران مبتلایان به اختلال خواب REM گزارش می‌دهند که مشکلات خواب دارند و بیش از 60 درصد آسیب فیزیکی را تجربه کرده‌اند. حتی زمانی که احتمال آسیب فیزیکی کاهش یافته است، اختلال در خواب فرد یا شریک خواب آن‌ها همچنان می‌تواند به اندازه کافی شدید باشد که باعث ایجاد مشکلات شود. بااینحال، تقریباً دو سوم زوج‌ها علی‌رغم خطر اختلال خواب، به خوابیدن با هم ادامه می‌دهند.
5 راه برای داشتن خواب REM بیشتر و بهتر!
تشخیص اختلال رفتار خواب REM
طبق طبقه‌بندی بین‌المللی اختلالات خواب آکادمی پزشکی خواب آمریکا، یک فرد برای تشخیص اختلال رفتار خواب REM باید چهار معیار را داشته باشد:
- بارها و بارها دوره‌هایی را تجربه کرده باشد که رویاهای خود را با صداها یا حرکات دست و پا مطابق با آنچه در رویا می‌گذرد، اجرا می‌کند.
- دوره‌ها در طول خواب REM رخ می‌دهند، همان‌طور که توسط پلی‌سومنوگرام یا سابقه بالینی فرد تأیید شده است.
- دوره‌ها شامل خواب بدون آتونیا است که توسط پلی‌سومنوگرافی تأیید شده است.
- این دوره‌ها به چیز دیگری مانند اختلال خواب یا سلامت روانی دیگر، عوارض جانبی دارو یا سوءمصرف مواد نسبت داده نمی‌شوند.
اگر فکر می‌کنید ممکن است اختلال رفتاری خواب REM داشته باشید، بهتر است با پزشک مشورت کنید. سپس ممکن است پزشک شما را به یک پزشک خواب ارجاع دهد. در اینجا می‌توانید انتظار داشته باشید هنگام ملاقات با آن‌ها چه اتفاقی می‌افتد.
ابتدا پزشک یک معاینه فیزیکی و عصبی انجام می‌دهد. هدف از این کار رد هرگونه علل بالقوه دیگر مانند الکل، داروها، یا نارکولپسی است، یک اختلال خواب که اغلب با اختلال رفتاری خواب REM وجود دارد. با توجه به هم‌زمانی رایج سندروم‌های پارکینسون و اختلال رفتاری خواب REM، پزشک همچنین به‌دنبال علائم بیماری پارکینسون، مانند لرزش دست یا سفتی عضلات خواهد بود. پزشک ممکن است بپرسد که آیا هنگام خواب رویاها اجرا شده‌اند یا خیر. همچنین پزشک می‌خواهد که رفتارهای اجرای رویا که مشاهده شده توصیف شود.
پزشک ممکن است فرد را به یک آزمایشگاه خواب برای یک پلی‌سومنوگرام، یک مطالعه خواب شبانه، ارجاع دهد. در طول مطالعه، حسگرها تنفس، حرکات چشم، حرکات دست و پا، فعالیت مغز و قلب و سطح اکسیژن خون کنترل می‌شود. پس از معاینه، یک پزشک خواب سابقه پزشکی، علائم و نتایج پلی‌سومنوگرام را بررسی می‌کند تا تشخیص دهد که آیا تشخیص اختلال رفتاری خواب REM مناسب است یا خیر.
جهت دریافت مشاوره رایگان و مشورت با پزشک متخصص کلیک کنید!
علل اختلال رفتار خواب REM
دانشمندان نمی‌دانند چه چیزی باعث اختلال خواب REM می‌شود. مطالعات حیوانی نشان می‌دهد که این امر با مسیرهای عصبی خاصی در مغز مرتبط است. در یک فرد بدون RBD، مسیرهای عصبی خاصی از فعالیت عضلات در طول خواب REM جلوگیری می‌کنند و اختلال در این مسیرهای عصبی منجر به خواب REM بدون آتونی می‌شود.
اختلال رفتار خواب REM اغلب با سایر بیماری‌های عصبی مانند بیماری پارکینسون، زوال عقل، آتروفی سیستم چندگانه، نارکولپسی یا سکته همراه است. در بسیاری از موارد، اختلال رفتاری خواب REM مقدم بر توسعه یکی از این بیماری‌های عصبی است. یک مطالعه نشان داد که 38 درصد از مردان 50 ساله یا مسن‌تر مبتلا به اختلال رفتاری خواب REM در نهایت در عرض 13 سال به بیماری پارکینسون، زوال عقل یا آتروفی علائم متعدد مبتلا شدند. در مطالعه بعدی که 16 سال بعد انجام شد، این تعداد به 81 درصد افزایش یافت. این یافته‌ها در تحقیقات بعدی تایید شده است. 30 درصد از افراد مبتلا به اختلال خواب REM در عرض 3 سال دچار اختلال پارکینسونی یا زوال عقل شدند و 66 درصد در طی 7.5 سال مبتلا شدند. اختلال خواب REM همچنین می‌تواند توسط داروهای ضدافسردگی ایجاد شود.
عوامل خطر
عوامل خطر اختلال خواب REM عبارت‌اند از:
- مرد بودن
- بالای 50 سال بودن
- داشتن یک اختلال عصبی دیگر، مانند بیماری پارکینسون، زوال عقل، یا آتروفی سیستم چندگانه
- ابتلا به نارکولپسی
- استفاده از برخی داروها یا داروهای ضدافسردگی
- مصرف یا ترک مواد مخدر یا الکل
میانگین سن شروع بیماری حدود 61 سالگی است که 87 درصد آن‌ها مرد هستند. تحقیقات بیشتری برای درک عوامل محیطی در اختلال رفتار خواب REM مورد نیاز است. کم‌خوابی، سیگار کشیدن، آسیب به سر و قرار گرفتن در معرض آفت‌کش‌ها ممکن است از عوامل خطر محیطی باشند.
در کمتر از 30 ثانیه سلامت خوابتو بسنج!
درمان‌های اختلال رفتاری خواب REM
درمان اختلال رفتاری خواب REM برای یک فرد طراحی شده است و می‌تواند شامل ترکیبی از تغییرات سبک زندگی، داروها و تکنیک‌های پیشگیری از آسیب باشد.
اجتناب از محرک‌ها
از آنجایی که استفاده از برخی الکل یا داروهای تجویزی می‌تواند به اختلال رفتار خواب REM کمک کند، ایجاد تغییرات در سبک زندگی برای کاهش یا حذف مصرف آن‌ها ممکن است بخشی از درمان فرد باشد. این تغییرات می‌تواند بخشی از مجموعه بزرگ‌تری از مراحل برای بهبود بهداشت خواب باشد، مانند تنظیم یک برنامه خواب ثابت، که خواب را عادی می‌کند و کیفیت خواب را ارتقا می‌دهد.
داروها
ملاتونین داروی خط اول ترجیحی برای اختلال رفتار خواب REM است. معمولاً عوارض جانبی کمتری نسبت به سایر گزینه‌های دارویی دارد اما اثربخشی مشابهی دارد. همچنین برای افراد مسن، افراد مبتلا به زوال عقل، خطر سقوط یا کسانی که آپنه خواب دارند، گزینه ایمن‌تری است. دوز ملاتونین که باید برای رفتار خواب REM مصرف کرد با زمانی که آن را برای به خواب رفتن مصرف می‌کنید متفاوت است و باید با پزشک متخصص خواب مشورت کنید.
داروی تجویزی کلونازپام در کاهش علائم برای 50 تا 80 درصد از افراد مبتلا به اختلال خواب REM موثر است. بااینحال، می‌تواند عوارض جانبی از جمله خواب‌آلودگی، فراموشی، و اختلال در تعادل در صبح ایجاد کند. همچنین می‌تواند به آپنه خواب کمک کند یا آن را بدتر کند. همیشه قبل از مصرف هر گونه داروی نسخه‌ای یا بدون نسخه با پزشک مشورت کنید. آن‌ها می‌توانند به بهترین وجه به شما در مورد یک برنامه درمانی براساس سابقه پزشکی و علائم شما توصیه کنند.
چرخه خواب چیست و از چه مراحلی تشکیل شده است؟
تکنیک‌های پیشگیری از آسیب
ایجاد یک محیط خواب امن یکی از مهم‌ترین کارهایی است که افراد مبتلا به اختلال خواب رفتاری REM می‌توانند انجام دهند. صدمات مرتبط با خواب – از جمله کبودی، بریدگی، شکستگی، ترومای بلانت و ضربه به سر – در بین 30 تا 81 درصد از افراد مبتلا به اختلال رفتار خواب REM گزارش شده است. علاوه‌بر این، شریک فرد هنگامی که در کنار شخصی می‌خوابد که ناآگاهانه رویاهای خشونت‌آمیز انجام می‌دهد در معرض آسیب است.
توصیه‌هایی برای پیشگیری از آسیب می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- خارج کردن اجسام تیز و اسلحه از اتاق خواب
- قرار دادن بالشتک روی زمین اطراف تخت
- نصب نرده در کنار تخت
- گذاشتن تشک روی زمین
- جابه‌جایی اثاثیه و وسایل به‌هم‌ریخته از تخت
- محافظت از پنجره‌های اتاق خواب
اگر فرد در تخت خود با یک شریک خواب مشترک است، ممکن است توصیه شود تا زمانی که علائم به‌خوبی درمان شوند، در تخت‌های جداگانه یا اتاق‌های جداگانه بخوابند.
در کمتر از 30 ثانیه سلامت خوابتو بسنج!
منابع
American Academy of Sleep Medicine. (2014). The International Classification of Sleep Disorders – Third Edition (ICSD-3). Darien, IL
Boeve B. F. (2010). REM sleep behavior disorder: Updated review of the core features, the REM sleep behavior disorder-neurodegenerative disease association, evolving concepts, controversies, and future directions. Annals of the New York Academy of Sciences, 1184, 15–54
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20146689/
National Institute of Neurological Disorders and Strokes (NINDS). (2019, August 13). Brain basics: Understanding Sleep
Lam, S. P., Wong, C. C., Li, S. X., Zhang, J. H., Chan, J. W., Zhou, J. Y., Liu, Y. P., Yu, M. W., & Wing, Y. K. (2016). Caring burden of REM sleep behavior disorder – spouses’ health and marital relationship. Sleep medicine, 24, 40–43
https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S1389945716301265
Nightingale, S., Orgill, J. C., Ebrahim, I. O., de Lacy, S. F., Agrawal, S., & Williams, A. J. (2005). The association between narcolepsy and REM behavior disorder (RBD). Sleep medicine, 6(3), 253–258
https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S138994570400214X
Williams, D. R., & Litvan, I. (2013). Parkinsonian syndromes. Continuum (Minneapolis, Minn.), 19(5 Movement Disorders), 1189–1212
https://www.neurology.org/lookup/doi/10.1212/WNL.46.2.388
Schenck, C. H., Boeve, B. F., & Mahowald, M. W. (2013). Delayed emergence of a parkinsonian disorder or dementia in 81% of older men initially diagnosed with idiopathic rapid eye movement sleep behavior disorder: a 16-year update on a previously reported series. Sleep medicine, 14(8), 744–748
https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S1389945712003814
Postuma, R. B., Gagnon, J. F., Bertrand, J. A., Génier Marchand, D., & Montplaisir, J. Y. (2015). Parkinson risk in idiopathic REM sleep behavior disorder: preparing for neuroprotective trials. Neurology, 84(11), 1104–1113
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25681454/
Postuma RB, Gagnon JF, Tuineaig M, et al. Antidepressants and REM sleep behavior disorder: isolated side effect or neurodegenerative signal?. Sleep. 2013;36(11):1579-1585. Published 2013 Nov 1
https://academic.oup.com/sleep/article/36/11/1579/2558933